مقایسه تاثیر سه شکل مختلف اطلاع رسانی بر درک زنان در مورد اثر بخشی روش های پیشگیری از بارداری: یک کار آزمایی بالینی تصادفی کنترل شده

Abstract

چکیده: مقدمه: افزایش درک زنان در مورد اثربخشی روش ها می تواند منجر به انتخاب آگاهانه و درست آن ها و در نتیجه منجر به انتخاب روش های موثرتر و میزان حاملگی های ناخواسته و عواقب سوء کمتر شود. هدف از این مطالعه مقایسه تاثیر سه شکل مختلف بر درک زنان در مورد اثربخشی روش های پیشگیری از بارداری می باشد. مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی تصادفی 630 زن در سن باروری مراجعه کننده به 33 مرکز بهداشتی منتخب شهر تبریز، به طور تصادفی به یکی از سه گروه دریافت کننده یکی از اشکال اطلاع رسانی اثربخشی روش های پیشگیری از بارداری اختصاص داده شدند. افراد شرکت کننده قبل و ضمن مشاهده شکل مربوطه، به سه سوال مربوط به مقایسه اثربخشی روش های ضد بارداری پاسخ دادند و درصد پاسخ صحیح به آن ها مورد مقایسه قرار گرفت. یک ماه بعد همان سه سوال از طریق تماس تلفنی از شرکت کنندگان پرسیده شده و جواب ها مکتوب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار spss/ver13 و آزمون های آماری مجذور کای و تحلیل واریانس یکطرفه و مک نیمار مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: مهمترین عامل در انتخاب روش های پیشگیری از بارداری، اثربخشی روش 45/4)درصد)، آسان بودن استفاده از روش 17/9)درصد) و سپس عوارض جانبی روش 14)درصد) بود. قبل از ارایه ی اشکال مربوط به اثر بخشی روش ها، اطلاعات شرکت کنندگان درباره ی اثر بخشی روش ها ضعیف بود. پاسخ صحیح به سوال مقایسه اثربخشی قرص های خوراکی نسبت به کاندوم 43/7 درصد، دستگاه داخل رحمی نسبت به روش تزریقی 49/1 درصد و کاندوم نسبت به روش منقطع 51/5 درصد بود که ضمن مشاهده اشکال این ارقام به طور معنی داری (P<0/001) افزایش یافته و به ترتیب به 83/3 ،79/4 و 84/9 درصد رسید. در یک ماه بعد: در مورد سوال اول میزان درک زنان ارتقا داشت که این ارتقا در دو گروه طبقه ها و زنجیره ی متوالی معنی دار بود (P<0/01) ولی در گروه اعداد و طبقه ها معنی دار نبود .(P=0/51) در مورد سوال دوم نی میزان درک زنان ارتقا داشت که این ارتقا در کل و در هر سه گروه معنی دار بود .(P<0/001) در مورد سوال سوم ارتقا چندانی مشاهده نشد، این ارتقا فقط در گروه اعداد و طبقه ها معنی دار بود (P=0/048)و در دو گروه طبقه ها و زنجیره ی متوالی معنی دار نبود .(P=0/9) هر سه شکل به طور تقریبا یکسانی باعث افزایش در پاسخ دهی صحیح به سوالات شده بودند. نتیجه گیری:با توجه به تاثیر قابل توجه و تقریبا یکسان هر سه شکل بر ارتقای درک زنان در زمینه اثربخشی روش های پیشگیری از بارداری و از آنجایی که بدون درک اثربخشی روش های پیشگیری از بارداری، احتمال انتخاب آگاهانه درباره ی روش ها وجود ندارد، بهره گیری مناسب از آن ها در طی جلسات مشاوره جهت انتخاب روش های پیشگیری پیشنهاد می شود.