عوامل تنش زا و روش های سازگاری بیماران دیالیز خونی و صفاقی مرکز آموزشی درمانی امام رضا(ع)تبریز، 1388

Abstract

چکیده: مقدمه: بیماران کلیوی مرحله آخر با تنش زاهای متعددی برخورد می کنند که بر سطوح عملکرد جسمی و روانی- اجتماعی آنها تاثیر خواهد گذاشت. آنها بایستی به وابستگی به گروه و تجهیزات پزشکی عادت کرده و عوامل تنش زای خود را تحت کنترل در آورند. هدف از این مطالعه شناخت و مقایسه عوامل تنش زا و روش های سازگاری بیماران دیالیز خونی و صفاقی می باش‍ .مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقایسه ای است. کل بیماران دیالیز خونی مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز70 نفر) به روش سرشماری و به همان اندازه نیز بیماران دیالیز صفاقی که رضایت و معیار های ورود به مطالعه را داشتند به روش نمونه کیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ها،شامل مشخصات فردی- اجتماعی، مقیاس تنش زا های بیماران دیالیز خونی (HSS)و صفاقی (PDSAS)و مقیاس سازگاری جالویک (JCS) بود که پس از تعیین روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفته شد.یافته ها: نتایج نشان داد که عمده عوامل تنش زای گروه دیالیز خونی مربوط به احساس خستگی ،بی حوصلگی ، هزینه درمان، نقل و انتقال برای درمان، و در گروه دیالیز صفاقی مربوط به تعویض مکرر، بی حوصلگی، طولانی بودن زمان مورد نیاز برای دیالیز بوده همچنین عمده روش های سازگاری گروه دیالیز خونی شامل:دعا کردید و یاد به خدا توکل کردید، آن وضعیت را قبول کردید چون کار زیادی نمی توانستید انجام دهید، امیدوار بودید که مشکل بر طرف خواهد شد، و در گروه دیالیز صفاقی شامل: دعا کردید و یاد به خدا توکل کردید، سعی کردید وضعیت را عوض کنید، به طرف شدن مشکل امیدوار شدید، میباشند.اختلاف میانگین امتیاز تنش هر دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (P<0/001)، به طوری که سطح تنش در گروه دیالیز خونی از گروه دیالیز صفاقی بیشتر بود. نتایج مقایسه روش های سازگاری نشان داد که اختلاف میانگین استفاده از روش های سازگاری در دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (P<0/001)، به‌ طوری که میانگین امتیاز استفاده از روش های سازگاری در گروه دیالیز خونی از گروه دیالیز صفاقی بیشتر بود. نتایج بررسی ارتباط بررسی ارتباط بین استفاده و تاثیر روش های سازگاری نشان داد که امتیاز استفاده از روش های سازگاری موثرتر بیشتر بود.بحث و نتیجه : نتایج مطالعه حاضر نشان داده‌ که اکثر بیماران در دو گروه مکرر با عوامل تنش زا برخورد داشته و نیاز به مقابله دارند. با توجه به اهمیت شناخت عوامل تنش زا و روش های سازگاری موثر توصیه می شود که با شناسایی مهارت های سازگاری موثر از طریق برنامه های آموزشی می توان فرآیند سازگاری بیماران دیالیزی را با عوامل تنش زا تسهیل نمود.