ارتباط شاخص های تن سنجی سه ماهه اول بارداری با عوارض و پیامدهای بارداری- زایمان در مراجعین مراکز بهداشتی تبریز 1388-89

Abstract

چکیده: زمینه و هدف: مطالعات انجام یافته بین زنان غیر باردار حاکی از افزایش خطرات سلامتی در بین زنان دارای اضافه وزن یا چاق بیش از زنان دارای نمایه توده بدن و دور کمر طبیعی بوده‌اند و بعلاوه دور کمر طبیعی بوده‌اند و بعلاوه دور کمر بالا از پیش گویی کننده‌های مستقل بیماری های مرتبط با چاقی می باشد. اما مطالعات مشابه در بین زنان باردار محدود می باشد لذا این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه ارزش پیش گویی نمایه توده بدن و دور کمر اوایل بارداری در ارتباط با عوارض و پیامدهای بارداری - زایمان انجام یافت. روش بررسی: در این مطالعه آینده‌نگر، مشخصات دموگرافیکی و تاریخچه مامایی 1140 زن باردار از طریق پرونده بهداشتی در پرسشنامه ثبت گردید و وزن، قد و دور کمر آنها در سه ماهه اول بارداری بر طبق روش های استاندارد و توسط یک کارشناس آموزش دیده اندازه‌گیری شد. نمایه توده بدن برآورد و طبق طبقه‌بندی سازمان بهداشت جهانی طبقه‌بندی گردید. چاقی شکمی به صورت دور کمر 88 سانتی متر و بیش تر تعریف شد. بعد از زایمان، عوارض و پیامدهای بارداری - زایمان در پرسشنامه ثبت گردیدند. داده‌ها با استفاده از رگرسیون لجستیک چند متغیری توسط نرم افزار SPSS (ver 15.0) و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: میانگین نمایه توده بدن و دور کمر در بین زنان شکم اول در سه ماهه اول بارداری به ترتیب 24/32 کیلوگرم بر متر مربع و 81/84 سانتی متر بود. همبستگی معنی داری بین نمایه توده بدن و دور کمر اوایل بارداری یافت شد P,<0/001)،.(r=0/84 در مقایسه با زنان دارای نمایه توده بدن و دور کمر طبیعی، زنان چاق (نمایه توده بدن بزرگتر یا مساوی 30 کیلوگرم بر مترمربع و دور کمر بزرگتر یا مساوی 88 سانتی متر) با احتمال بیش تری به فشار خون بارداری، پره اکلامپسی و دیابت بارداری مبتلا شدند. به طور متناقض، شانس زایمان طبیعی در بین زنان دارای اضافه وزن و چاق و چاقی شکمی کمتر بود: 95: 0/35-0/68]درصد CI، 95: 0/02-0/07][OR=0/49 درصد CI، 95: 0/22-0/42][OR=0/03 درصد CI،[OR=0/31 خطر زایمان با فورسپس یا واکیوم در زنان چاق و دارای چاقی شکمی در مقایسه با زنان دارای نمایه توده بدن و دور کمر طبیعی به طور معنی داری بیشتر بود. احتمال زایمان سزارین در بین زنان دارای اضافه وزن و چاق و چاقی شکمی شایع تر بود: 95: 1/36-2/68]درصد CI، 95: 8/98-33/23][OR=1/91 درصدCI، 95: 1/73-3/41][OR=17/28 درصدCI،[OR=2/43 میزان ماکروزومی جنین در بین زنان چاق و دارای دور کمر بالا در مقایسه با زنان دارای نمایه توده بدن و دور کمر طبیعی بیشتر بود: 95: 1/12-8/59]درصد CI، 95: 4/64-31/68][OR=3/23 درصد CI، 95: 2/76-31/21][OR=12/12 درصد CI،[OR=9/28 زنان چاق و دارای چاقی شکمی با احتمال بیش تری دچار خونریزی بعد از زایمان 95: 1/94-9/45]درصد CI، 95: 1/03-4/12][OR=4/28درصد CI،[OR=2/06 و عفونت محل اسکار سزارین 95: 3/14-13/36]درصد CI، 95: 1/55-6/49][OR=6/48 درصد CI،[OR=3/18 می گشتند. زایمان زودرس و وزن کم زمان تولد (<2500g) در دو انتهای طیف نمایه توده بدن (کم وزنی و چاقی) شایع بوده، به ترتیب: 95: 4/49-54/19]درصد CI ، 95: 1/40-9/86][OR=21/14درصد CI ، 95: 4/49-25/7][OR=3/72درصد CI ، 95: 0/94-8/03][OR=10/75درصد CI،.[OR=2/79 نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی است از این که نمایه توده بدن اوایل بارداری می تواند عوارض و پیامدها بارداری - زایمان را پیش گویی کند. دور کمر نیز به خوبی نمایه توده بدن می تواند یک پیش گویی کننده معتبر برای عوارض و پیامدهای بارداری- زایمان در بین زنان باردار باشد.