مقایسه دیدگاه مادران و پرستاران در خصوص منابع استرس و حمایت تامین شده برای والدین نوزاد نارس در بخش مراقبت ویژه مراکز آموزشی درمانی تبریز سال 1386
Abstract
چکیده: زمینه و هدف : پیشرفت تکنولوژی و تحقیقات موجب پیشبرد فاحش میزان زنده ماندن نوزادان با سنین مختلف، حتی در نوزادان بسیار نارس شده است و در کل 10-12 درصد نوزادان متولد شده نارس هستند. تحقیقات نشان داده که پاسخهای عاطفی مادران نسبت به تولد نوزاد نارس بیشتر از پدران می باشد. مادران استرس بیشتری را تحمل می کنند. این تجربیات استرس زا برای مادران تاثیر مهمی در روابط آنها در آینده با نوزادشان دارد.یکی از منابع مهم حمایتی برای مادران در این مواقع ارائه دهندگان مراقبت بهداشتی یا به عبارتی پرستاران هستند.با توجه به اینکه تحقیقات در خصوص بررسی استرسور های مادران دارای نوزاد نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان و حمایت پرستاری دریافت شده در این مدت در کشور ما ناکافی بنظر می رسد لذا انجام مطالعه حاضر جهت مشخص نمودن وضعیت مذکور و استفاده از نتایج این پژوهش در برنامه ریزی های آتی صورت می گیرد. روش پژوهش : مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقایسه و جامعه مورد پژوهش شامل کلیه مادران دارای نوزاد نارس بشتری درNICU و پرستاران شاغل در این بخشها در سه مرکز آموزشی-درمانی طالقانی ،الزهرا و کودکان تبریز در طول شش ماه اول 86 بوده است. حجم نمونه 300 نفر مادر و 32 نفر پرستار می باشد. نمونه گیری بروش سرشماری و گردآوری داده ها پرسشنامه سه قسمتی است که شامل الف-مشخصات دموگرافیک ب- ابزارNurse parent support tool( NPST) ج-ابزارparental stress scale(PSS) مایلز و همکاران 1998 و 1999 می باشد. روایی ابزار به روش روایی محتوایی و با همکاری ده نفر از اساتید دانشکده پرستاری و مامایی تبریز و روایی ترجمه توسط یک نفر کارشناس زبان انگلیسی بررسی شد. پایایی ابزار بروش الفای کرونباخ با شرکت 30 مادر و 6 پرستار واجد شرایط صورت گرفت( الفای کرونباخ برای مادران در قسمت PSS برابر 0/87 و در قسمت NPST برابر با 0/9 بود. همچنین الفای کرونباخ برای پرستاران در قسمت PSS برابر 0/94 و در قسمت NPST برابر 0/96 محاسبه گردید.( تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 13/5)) با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی انجام گردید. یافته ها: مطالعه حاضر نشان داد که بیشترین منابع استرس والدین از دیدگاه مادران استرسورهای بخش"ارتباط و نقش والدی" و بیشترین منابع استرس والدین از دیدگاه پرستاران"استرسورهای بخش ظاهر و رفتار و درمانهای خاص" و "ارتباط و نقش والدی" می باشد. مقایسه دیدگاه پرستاران و مادران در خصوص حمایت تامین شده نشان داد بیشترین و مهمترین حمایت تامین شده برای والدین از دیدگاه مادران حمایتهای مربوط به زیر گروه مراقبت کیفی و ارتباطی- اطلاعاتی و کمترین حمایتهای دریافتی مربوط به حیطه عاطفی و اعتماد به نفس بود. در حالیکه از دیدگاه پرستاران بیشترین و مهمترین حمایت ارائه شده مربوط به زیر گروه مراقبت کیفی و عاطفی بود. همچنین بین دو گروه مادران و پرستاران هم در مقوله حمایتها و هم در مقوله اهمیت حمایتها تفاوت وجود داشت.علاوه بر این در هر گروه بین حمایتها و اهمیت آنها ارتباط مثبت و معنی دار وجود داشت. نتیجه گیری و بحث: با توجه به نتایج مطالعه حاضر بستری نوزاد نارس در بدو تولد در بخش مراقبت ویژه باعث تجربه استرس نامطلوب بر والدین بخصوص مادران تازه زایمان کرده بدنبال دارد. علاوه بر اقدامات در خصوص پیشگیری از تولد نارس در دوران حاملگی بنظر میرسد پس از تولد زودرس آماده کردن والدین برای اولین مواجهه با نوزاد در بخش مراقبتهای ویژه و حمایت آنها در برقراری ارتباط مناسب با نوزاد، محیط بخش ویژه و ارائه نقش مناسب والدی، از اهم وظایف پرستار در ارتباط با خانواده نوزاد نارس می باشد. بنابراین پرستاران در ارائه خدمات به این دسته از مددجویان همواره بایستی مراقبت خانواده محور را مورد توجه جدی قرار دهند.