عوامل تنش زای شغلی و شیوه های سازگاری پرستاران شاغل در مراکز روانپزشکی آذربایجان سال1382
Abstract
چکیده: مقدمه: یکی از عمده ترین دلایل تنش در زندگی، شغل است. بر اساس گزارش انجمن بین المللی پرستاری 60 تا 90درصد مشکلات بهداشتی در اثر تنش بوجود می آید. حرفه پرستاری تنش شغلی بالایی دارد. پژوهشها نشان می دهند روان پرستاران نسبت به سایر گروهها با تنش بالایی مواجه هستند. در صورت مواجهه با عوامل تنش زا استفاده از شیوه های سازگاری ضرورت پیدا می کند. با توجه به اهمیت تاثیر تنش بر کیفیت کار پرستاری، این پژوهش به منظور تعیین عوامل تنش زای شغلی و شیوه های سازگاری پرستاران در بخشهای روان پزشکی انجام گرفت. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی با تعداد نمونه 67 پرستار شاغل در مراکز روان پزشکی تبریز و ارومیه انجام گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای مشتمل بر 2 بخش بود. پرسشنامه از پیش تنظیم شده و ابزار مهارتهای مقابله‌ای کوپر که پرسشنامه از پیش تنظیم شده شامل دو بخش مشخصات فردی اجتماعی و عوامل تنش زای شغلی و ابزار مهارتهای مقابله‌ای شیوه‌های سازگاری بود. برای تعیین اهداف پژوهش از مقیاس 6 درجه‌ای لیکرت و جهت تجزیه و تحلیل از آزمون تی، آنالیز واریانس یکطرفه، توکی و آزمون همبستگی استفاده شد. نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که سر و صدای بیماران و کادر و محرکهای بویایی 79 درصد و شلوغی بخش 74/6 درصد مهمترین عوامل تنش زای شغلی فیزیکی و بستری بودن طولانی مدت بیماران در بخش 64/2 درصد و بستری های مجدد بیماران 62/7 درصد مهمترین عوامل تنش زای روانی - اجتماعی بودند. اکثر پرستاران 53/7 درصد عوامل تنش زای فیزیکی را در حد زیاد و عوامل تنش زای روانی اجتماعی 62/7 را در حد متوسط گزارش کردند. همچنین یافته‌ها نشان داد که شیوه‌های سازگاری "به مشکلات خاص توجه می کنم" 70/2 درصد و "سعی می کنم محدودیت های خود را بشناسم" 70/1 درصد به ترتیب مهمترین شیوه‌های سازگاری را بصورت " اغلب و همیشه" و 49/3 درصد بصورت "معمولا و گاه گاهی" به کار می بردند. بحث: یافته‌های این پژوهش می تواند زمینه‌ای را برای پژوهش های بعدی در مورد طرح برنامه‌هایی جهت کاهش عوامل تنش زا و افزایش سازگاری پرستاران شاغل در بخشهای روان پزشکی فراهم سازد تا موجب ارتقاء ایمنی شغلی و در نهایت ارتقاء کیفیت مراقبتی شود. همچنین انگیزه‌ای برای انجام مطالعات دیگر حیطه های مختلف پرستاری و شناخت مسائل و مشکلات روان پرستاران باشد.