بررسی تجارب شغلی پرستاران طرحی در طول دوره گذر در مراکز آموزشی- درمانی و بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی تبریز1381
Abstract
چکیده: مقدمه: فرآیند گذر از نقش دانشجویی به کارمندی در پرستاران تازه فارغ التحصیل از دیر باز به عنوان یک تجربه تنش زا شناخته شده است. رویارویی با برنامه ها، قوانین سازمانی و مسئولیت های شغلی در چند ماه اول کار تنش و اضطراب قابل توجهی را در فارغ التحصیلان جدید ایجاد می نماید. دانشجویان پرستاری در دوران تحصیل با ارزشهای حرفه‌ای خوبی آشنا می شوند. متاسفانه پس از فراغت از تحصیل بزودی در می یابند که بسیاری از این ارزشها قابل اجرا نبوده و در محیط کار چندان توجهی به آنها نمی شود. همچنین بین آموخته های دوره تحصیل و مورد انتظار از آنان همخوانی وجود نداشته و فاقد توانمندی های لازم در برآورده ساختن انتظارات محیط کار می باشند در نتیجه دچار شوک واقعیت شده و تنش قابل ملاحظه‌ای را تجربه می کنند که اگر به صورت حل نشده باقی بماند، می تواند موجب تحلیل قوای روانی، کاهش رضایت شغلی و افزایش احتمال ترک حرفه در آنان گردد. بنابراین، شناسایی اثرات فرآیند گذر در پرستاران تازه فارغ التحصیل، تجارب تنش زای آنان وضعیت موجود برنامه‌های آموزشی و حمایتی در طول این دوره، به منظور برنامه ریزی های اصولی از طرف مسئولین و برنامه ریزان پرستاری در راستای کاهش تنشهای تازه فارغ التحصیلان و ابقای آنان در مراکز درمانی یک ضرورت بشمار می رود. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی است که در آن تجارب شغلی پرستاران طرحی در طول دوره گذر مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه می باشد که در 4 بخش و بر اساس مقیاس 5 درجه‌ای لیکرت تنظیم شده است. جامعه پژوهش شامل پرستاران طرحی می باشد که در زمان انجام پژوهش در پایان شش ماه اول از خدمت طرح قرار داشتند. نمونه پژوهش برابر با جامعه پژوهش و شامل 200 نفر بودند که به روش سرشماری انتخاب شدند. جهت تحلیل و تجزیه داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده گردید. نتایج: نتایج این مطالعه نشان داد که اکثریت پرستاران طرحی در دوره گذر، تجارب عاطفی، و حمایتی نامطلوب و تجارب تنش زای فردی ، مدیریتی و مراقبتی زیادی داشتند. در رابطه با تجارب عاطفی، اکثر واحده احساس اضطراب و بی کفایتی می کردند. همچنین نیاز به کسب مهارت های جدید، عدم همخوانی وضعیت محیط کار با آموخته های دوره تحصیل، عدم برگزاری برنامه‌های آشناسازی در شروع کار، مراقبت از بیماران در وضعیتهای بحرانی، بدحال و رو به مرگ، مهمترین تجارب تنش زا و رفتار و طرز برخورد نامناسب مسئولین پرستاری و تلاش همکاران در افزایش بار علمی و مهارتهای بالینی تازه فارغ التحصیلان کمترین تجارب حمایتی پرستاران مورد پژوهش شناسایی شدند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر مبنی بر تنیدگی زیاد اکثر تازه فارغ التحصیلان در طول دوره گذر و عدم برخورداری آنان از حمایت و آموزش کافی، تلاشهای مسئولین و برنامه ریزان پرستاری در راستای اجرای صحیح برنامه های اینترشیپ دانشجویان سال آخر پرستاری مطابق با برنامه های مدون وزارت فرهنگ و آموزش عالی، افزایش هماهنگی بین سیستم آموزش و خدمات پرستاری و بکارگیری استانداردهای حرفه‌ای در ارائه مراقبتها در مراکز درمانی، برگزاری برنامه های آموزش توجیهی در اوایل شروع به کار تازه کار فارغ التحصیلان و حمایت کافی از آنان، به منظور تسهیل گذر فارغ التحصیلان جدید و تکامل مهارت های بالینی آنان ضرورت می یابد.