بررسی تاثیر آموزش بر اساس الگوی پنداشتی مراقبت از خود بر کیفیت زندگی و وضعیت متابولیک بیماران دیابتی غیر وابسته به انسولین مراجعه کننده به مرکز آموزش دیابت در شهر تبریز1381

Abstract

چکیده: مقدمه: پژوهش حاضر یک تحقیق نیمه تجربی است که به منظور تعیین تاثیر آموزش بر اساس الگوی پنداشتی مراقبت از خود بر کیفیت زندگی و وضعیت متابولیک بیماران دیابتی غیر وابسته به انسولین مراجعه کننده به مرکز آموزش دیابت در شهر تبریز از طریق نمونه گیری تصادفی انجام شده است. روش کار: ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه، مشخصات فردی-اجتماعی، بررسی و شناخت نیاز مراقبت از خود درمانی، بررسی و شناخت نیروی مراقبت از خود، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و کیفیت زندگی اختصاصی و وضعیت متابولیک و انجام آزمایشات تشخیصی در بیماران دیابتی می باشد. در این تحقیق یک گروه به طور تصادفی و به تدریج انتخاب شدند در مورد آنها پیش آزمون شامل تکمیل فرم پرسشنامه و انجام آزمایش 1c BA اجرا شد، سپس پژوهشگر اقدام به ارائه آموزش گروهی نموده و پس از یک ماه مجدد آموزش به صورت فردی برای تک تک واحدهای مورد پژوهش اجرا گردید و پس از شش ماه از ورود واحدهای مورد پژوهش آزمون نهایی برای 63 نفر شامل تکمیل فرم پرسشنامه و انجام آزمایشات خونی صورت گرفت. نتایج: از تجزیه و تحلیل داده ها نتایج زیر بدست آمد: در آزمون فرضیه اول آموزش بر اساس الگوی پنداشتی مراقبت از خود سبب تفاوت معنی دار در امتیازات کسب شده از کیفیت زندگی قبل و بعد از آموزش گردید. از طرف دیگر آموزش تفاوت معنی داری را در نمرات اجزاء کیفیت زندگی شامل عملکرد جسمی، درد و ناراحتی، فعالیتهای روزمره، خواب، سلامت کلی ایجاد نمود. در کیفیت زندگی اختصاصی نیز بر مشکلات ناشی از دیابت تاثیر داشته‌است. در آزمون فرضیه دوم آزمون بر اساس الگوی پنداشتی مراقبت از خود بر وضعیت متابولیک بیماران دیابتی موثر است یافته ها نشان داد که آموزش بر تری گلیسرید، هموگلوبین گلیکوزیله، قندخون و دفعات افزایش قند خون و علائم و نشانه ها موثر می باشد. به منظور ارائه یک مدل پنداشتی مراقبت از خود بر اساس یافته ها و تعیین نیازهای مراقبت از خود درمانی اقدام به تحلیل با روش آنالیز مسیری گردید یافته ها نشان داد که از میان نیازهای کلی مراقبت از خود و از میان نیازهای مربوط به انحراف از سلامت بر کیفیت زندگی موثر است. وضعیت مایعات بیماران دیابت نیز بر وضعیت متابولیک آنها موثر می باشد. اجزاء نیروی مراقبت از خود شامل آگاهی از خود کنترلی، قضاوت-تصمیم گیری و عملکرد بر وضعیت متابولیک موثر بوده ولی بر کیفیت زندگی تاثیری ندارد.