تجربیات زیسته پرستاران از مراقبت خانواده محور در بخش های مراقبت ویژه نوزادان: یک مطالعه پدیدارشناسی تفسیری
Abstract
چکیده: مقدمه: پرستاران مهم ترین نقش را در حمایت عاطفی والدین و اجرای مراقبت خانواده محور در حیطه ی نوزادان ایفا می کنند. درک و شناخت عمیق تجربیات پرستاران می تواند اطلاعات ارزشمندی برای کمک به فرایند تصمیم گیری مسئولین در زمینه نهادینه کردن مراقبت خانواده محور در بخش های مراقبت ویژه نوزادان کشورمان فراهم آورد. هدف این مطالعه کشف تجربیات زیسته ی پرستاران بخش های مراقبت ویژه نوزادان از مراقبت خانواده محور بود.
روش: این مطالعه ی کیفی با رویکرد پدیدارشناسی تفسیری انجام شد. محیط پژوهش شامل بخش های مراقبت ویژه نوزادان سه بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز که مراکز ارجاعی اصلی نوزادان نارس شمال غرب ایران می باشند بود. یازده پرستار شاغل در این بخش ها با سابقه کار حداقل سه سال در مطالعه شرکت کردند. داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و یادداشت های در عرصه طی یازده ماه جمع آوری شد. داده ها، جهت مدیریت بهتر، وارد محیط نرم افزار Word شده و با استفاده از روش هفت مرحله ای دیکلمن و آلن و تنر (1989) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها: از تجارب پرستاران بخش مراقبت ویژه نوزادان در مورد مراقبت خانواده محور هفت تم اصلی استخراج شد که شامل: «محوریت مادر در زنجیره ی مراقبت»، «پدر حلقه ی مغفول زنجیره ی مراقبت»، «مراقبت به مثابه ی راه رفتن روی شالوده ی متزلزل»، «آرامش مختل شده»، «دست و پنجه نرم کردن با کلافی سردرگم»، «پروراندن جوانه ی نوپای مشارکت» و «قرار داشتن در امتداد افقی روشن» بودند. بررسی ارتباط بین تم های اصلی، در نهایت به ظهور دو الگوی ساختاری انجامید. الگوی ساختاری اول با عنوان «زنجیره ای با یک حلقه ی محرز» چگونگی مشارکت اعضای خانواده در مراقبت از نوزاد را آشکار کرده و الگوی دوم با عنوان «هم آمیزی مرارت و آرزومندی» ساختار تجارب پرستاران بخش مراقبت ویژه نوزادان از مراقبت خانواده محور را شکل داد.
نتیجه گیری: اجرای مراقبت خانواده محور در شرایط فعلی برای پرستاران NICU چالش برانگیز است. درگیرشدن ناکامل اعضای خانواده به صورت نقش نامحسوس پدر در مراقبت از نوزاد و شرایط پیچیده و بغرنجی که پرستاران جهت درگیرکردن والدین تجربه کردند، عوامل مداخله گر فرهنگی و اجتماعی جامعه و همچنین کاستی های ساختاری، سیاستی و مدیریتی را آشکار کرد. عملیاتی شدن اصولی مراقبت خانواده محور در NICU و همچنین ضمانت اجرایی آن در گرو حمایت جدی و مضاعف مدیران و مسئولین سیستم بهداشتی کشور می باشد.