فرآیند تطابق پرستاران اورژانس با خشونت محل کار: مطالعه تئوری زمینه ای
Abstract
چکیده: مقدمه: خشونت محل کار به عنوان یکی از مهمّ ترین و پیچیده ترین مسائل نظام بهداشت و درمان مطرح می باشد. خشونت علیه پرستاران اورژانس در ایران و جهان به طور چشمگیری در حال افزایش است. بروز خشونت نه تنها پرستاران بلکه کل سیستم درمانی را با عواقب جدی مواجه می کند. پرستاران برای فرار از پیامد های ناگوار ناشی از آن در تلاش به تطابق با خشونت محل کار هستند. از آنجائی که پدیده تطابق، فرآیندی، تعاملی، اجتماعی و وابسته به فرهنگ بوده و علی رغم مطالعات انجام شده شکاف دانش در این زمینه وجود دارد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف کشف فرآیند تطابق پرستاران اورژانس با خشونت محل کار انجام شد.
روش کار: پژوهش کیفی حاضر با رویکرد تئوری زمینه ای در بین سال های 96-94 انجام گردید. مشارکت کنندگان در این مطالعه پرستاران با تجربه شاغل در بخش اورژانس بیمارستان های شهرهای تبریز و ارومیه بودند. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از نمونه گیری هدفمند آغاز و تا رسیدن به اشباع داده ها به صورت نظری ادامه یافت. ابزار اصلی جمع آوری داده ها، مصاحبه های جامع و بدون ساختار بودند. در مجموع 24 مورد مصاحبه با 21 نفر مشارکت کننده انجام شد و داده ها بر اساس روش کوربین و اشتراوس (2008) و با کمک نرم افزار MAXQDA10 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که دغدغه اصلی پرستاران "آسیب هراسی"می باشد. عوامل زمینه ای که منجر به ایجاد این نگرانی اصلی در آنان می شود شامل "خشونت چندگانه درک شده"، " کنترل و نظارت آشفته "، "عدم شایستگی حرفه ای" و "جو پر تنش کاری" می-باشد. پرستاران از متغییر مرکزی" تسلط یابی آسیب گریز" برای مقابله با دغدغه اصلی استفاده می کنند. تسلط یابی آسیب گریز فرآیند روانی- اجتماعی غالب و اساسی در بین داده ها بوده و شامل گام های "خشونت کاهی" و " آزردگی زدایی" می باشد و در نهایت منجر به ثبات متزلزل می شود. نتیجه گیری: پرستاران مستعد مواجهه با انواع خشونت ها در بخش اورژانس بوده و دچار ترس و نگرانی از آسیب ناشی از خشونت ها می باشند. آن ها با کاربرد استراتژی های مختلف تسلط یابی در صدد تطابق با خشونت و تثبیت محیط کاری بر می آیند. نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده مدیران، برنامه ریزان سیستم های بهداشتی درمانی و خود پرستاران در جهت تسهیل فرآیند تطابق با موقعیت های تنش زای مواجهه با خشونت در بخش اورژانس قرار گیرد.