فـرایند سازگاری در مراقبین خانوادگی بیمـاران مبتلا به ام اس: مطالعه نظریه پایه

Abstract

چکیده: زمینه و اهداف: امروزه اعضای خانواده در زمان بیماری از یکدیگر مراقبت و حمایت می کنند. به خصوص در بیماری های مزمن مانند مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)، خانواده ها بیشتر درگیر مراقبت و حمایت از بیماران خود هستند، از اینرو آنها رنج زیادی را تحمل کرده و با مشکلات فراوانی دست به گریبان می شوند. بنابراین آنها از چندین راهبرد مقابله ای به منظور کنار آمدن با این وضعیت، استفاده می کنند. هدف از این مطالعه تبیین فرایند سازگاری در مراقبین خانوادگی بیماران مبتلا به ام اس در کشور ایران بود. روش کار: این پژوهش کیفی، با استفاده از رویکرد گراندد تئوری انجام شد. مشارکت کنندگان این مطالعه شامل 18 نفر از مراقبین خانوادگی بیمار مبتلا به ام اس بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از نمونه گیری هدفمند آغاز و تا رسیدن به اشباع داده ها به صورت نظری ادامه یافت. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار با مشارکت کنندگان در محل انجمن ام اس شهر تبریز انجام شد. در مجموع 22 مصاحبه با مشارکت کنندگان انجام شد و داده ها بر اساس روش کوربین و اشتراس (2008) و با کمک نرم افزار MAXQDA.10 تجزیه و تحلیل گردید. یافتـه ها: بیماری متفاوت، تنش ناشی از بیماری عضو خانواده و دغدغه های خانواده، عوامل زمینه ای تأثیرگذار بر فرایند سازگاری در مراقبین خانوادگی بیماران مبتلا به ام اس را تشکیل می دادند. دغدغه اصلی مشارکت کنندگان در این مطالعه "تنش ناشی از بیماری عضو خانواده" بود. راهبردهای اصلی اتخاذ شده توسط خانواده بیماران برای رهایی از تنش بوجود آمده شامل معنویت گرایی، زندگی در سایه امید، جدال با مشکلات بیماری، تلاش برای کسب حمایت، در جستجوی اکسیر شفابخش، مدیریت کردن بیماری، عادی سازی و مراقبت بهینه بود. پیامدهای مطالعه نیز شامل سازگاری و عدم سازگاری بود. "تنش زدایی در جهت بازگشت به زندگی نرمال"، طبقه مرکزی مطالعه بود که کلیه طبقات را به یکدیگر وصل می کرد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه می تواند به خانواده ها کمک کند تا بطور موثرتری با بیماری ام اس و مشکلات آن کنار بیایند. مدیران نظام سلامت و کارکنان بهداشتی با استفاده از نتایج این مطالعه می توانند از بیماران و خانواده های آنان بهتر حمایت کرده و همچنین بتوانند کیفیت زندگی آنان را ارتقاء بخشیده و درد و رنج و عوارض ناشی از این بیماری را کاهش دهند.