تأثیر دو روش کاهش نور بر میزان خواب نوزاد نارس در بخش مراقبت ویژه نوزادان: کار آزمایی بالینی کنترل دار تصادفی

Abstract

چکیده: مقدمه و هدف : یکی از عوامل تاثیر گذار بر خواب وجود نور در بخش می باشد. با کنترل نور میزان خواب در نوزادان نارس را می توان افزایش داد اما در مورد نحوه کنترل آن با پوشاندن صورت نوزادان مطالعه ای یافت نشد. لذا این مطالعه با هدف مقایسه دو روش کاهش نور و تأثیر آن بر میزان خواب نوزاد انجام‌گرفته است . روش کار: این مطالعه یک کار آزمایی بالینی می باشد. جمعیت موردمطالعه نوزادان نارس 32-28 هفته بارداری بستری در بخش NICU مرکز آموزشی و درمانی الزهرا می باشند. پس از تعیین حجم نمونه، نوزادان به‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل و مداخله تخصیص داده شدند. در هر دو گروه کاهش نور روتین بخش از ساعت 7صبح الی 7 بعد ازظهر به مدت 12 ساعت انجام شد که شامل کشیدن پرده های بخش، کم کردن نور اضافی در بخش، به همراه کشیدن کاور ضخیم بر روی انکوباتور نوزادان بود. ولی در گروه مداخله علاوه بر کاهش نور روتین بخش صورت نوزاد با کاور نازک و عایق به نور پوشانده شد. محقق در زمان‌های تعیین‌شده بر اساس چک‌ لیست بر بالین نوزاد حضور به عمل‌آورده و مشاهده را شروع کرده و وضعیت خواب ‌و بیداری و تغذیه و گریه نوزاد را با توجه به آموزش‌های داده‌شده ثبت کرد. وضعیت خواب ‌و بیداری نوزاد بر اساس stage خواب ‌و بیداری توسط آلس در NIDCAP تعریف‌شده است. توسط محقق وضعیت غالب (خواب ‌و بیداری نوزاد) مشاهده شده و در چک‌لیست مربوطه علامت زده شد. مشاهده رفتار نوزاد در طول این 6 روز مطالعه برای هر دو گروه بر اساس چک‌لیست در روز اول و ششم به مدت 12 ساعت، (از ساعت 7 صبح شروع و تا زمان 19 بعدازظهر) در فواصل 20 دقیقه‌ای، و در روز دوم الی پنجم به مدت 6 ساعت (از ساعت 9-7 صبح، 6-4 بعدازظهر، 4-2 بامداد)، در فواصل 20 دقیقه‌ای کنترل و ثبت گردید . انتخاب ساعات و طول مدت مطالعه با توجه به توافق حاصل ازتشکیل گروه متخصصانExpert panel) ( می باشد. برای آنالیز داده‌ها از نرم‌افزار 18spas استفاده شد و نتایج با روش‌های آماری توصیفی و تحلیلی آزمون تی مستقل که mixed با انتخاب ساختار کواریانس اتورگرسیو و مدل آمیخته بررسی و گزارش گردید . نتایج: میانگین تعداد دفعات خواب نوزادان در اولین روز مداخله در گروه دارای پوشش صورت 5/28بار در مقایسه با 17/23 بار در طول 12 ساعت بود که به ترتیب در روز ششم در دو گروه به 46/31 بار در مقایسه با 96/19 در طول 12 ساعت تغییریافته بود. بین میانگین تعداد دفعات خواب دو گروه در روزهای اول و ششم و کل شش روز موردمطالعه اختلاف معنادار وجود داشت (p=0/0001). همچنین طول مدت خواب نوزادان در اولین روز مداخله در گروه دارای پوشش صورت 570 دقیقه در مقایسه با 463دقیقه که به ترتیب در روز ششم در دو گروه 629 دقیقه در مقایسه با396 دقیقه تغییریافته بود. بین میانگین طول مدت خواب دو گروه در روزهای اول و ششم و کل شش روز موردمطالعه اختلاف معنادار وجود داشت (p=0/0001). از طرفی میانگین تعداد دفعات بیداری نوزادان در اولین روز مداخله در گروه دارای پوشش صورت 6. 4 بار در مقایسه با/8. 8 بار در طول 12 ساعت بود که به ترتیب در روز ششم در دو گروه به6. 36 بار در مقایسه با 1/9 در طول 12 ساعت تغییریافته بود. بین میانگین تعداد دفعات خواب دو گروه در روزهای اول و ششم و کل شش روز مورد مطالعه اختلاف معنادار وجود داشت (p=0/0001). ولی تعداددفعات گریه در دو گروه هیچ اختلاف معناداری در طول 6 روز مداخله وجود نداشت (p=. 54). نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان میدهد کاهش نور به روش پوشاندن صورت، تعداد دفعات و طول مدت خواب نوزاد نارس را افزایش و طول مدت و تعداد دفعات بیداری نوزاد را کاهش میدهد ولی بر روی تعداددفعات گریه نوزاد تأثیر ندارد. لذا میتوان ازاین‌روش برای افزایش میزان خواب نوزادان نارس بستری در بخش NICU جهت تکامل هر چه‌ بهتر مغز نوزاد بهره گرفت.