مقایسه اثربخشی رفلکسولوژی پا و ماساژ شکم بر یبوست بیماران بستری بخش ارتوپدی کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده یک سو کور

Abstract

چکیده: زمینه و هدف: یبوست یکی از رایج ترین مشکلات سلامتی در طول بستری بیماران در بخش های ارتوپدی است. امروزه استفاده از درمان های طب مکمل برای کنترل یا کاهش یبوست از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی رفلکسولوژی پا وماساژشکم بر شدت یبوست انجام گرفت.مواد و روشها :پژوهش حاضر یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده یک سو کور است که بر روی 60 بیمار مرد و زن بستری در بخش های ارتوپدی بیمارستان شهدا در شمال غرب ایران در سه گروه انجام شد. در یکی از دو گروه مداخله رفلکسولوژی پا و در دیگری ماساژ شکم بمدت هفت روز، روزانه یک جلسه انجام گردید. برای گروه کنترل هیچ مداخله¬ای صورت نگرفت. متغیر پیامد شدت یبوست بود که قبل از شروع مداخله و در روزهای اول تا هفتم پس از مداخله با استفاده از مقیاس ارزیابی یبوست به صورت کور جمع آوری گردید. تفاوت بین گروهها بااستفاده از آنالیز کوواریانس و تفاوت شدت یبوست و میزان مصرف لاکساتیو را در طول زمان با آنالیز واریانس اندازه های تکراری اندازه گیری گردید.یافته ها: بعد از تعدیل و حذف اثر متغیرهای مخدوشگر از طریق آزمون ANCOVA بین گروه های مداخله و کنترل تا روز دوم پس از مداخله، از نظر میانگین شدت یبوست اختلاف معنی دار آماری وجود نداشت (05/0p>) ولی از روز سوم تا ششم حداقل بین دو تا از گروه های مطالعه این اختلاف معنی دار بود (P<0.001)که برای مقایسه دو به دوی متغیر شدت یبوست در روز سوم تا ششم مداخله در سه گروه مطالعه، آزمون آماری LSD انجام شد و نتایج آزمون نشان داد که بین گرو ه های مداخله با گروه کنترل اختلاف معنی دار آماری وجود دارد .(P<0.001) بعد از تعدیل و حذف اثر متغیرهای مخدوشگر از طریق آزمون ANCOVA بین گروه های مداخله و کنترل در روز اول پس از مداخله از نظر مصرف لاکساتیو اختلاف معنی دار آماری وجود نداشت (05/0p>). ولی از روز دوم تا ششم حداقل بین دو تا از گروههای مطالعه این اختلاف معنی دار بود (P<0.001) که برای مقایسه دو به دوی متغیر مصرف لاکساتیو در روز دوم تا ششم مداخله در سه گروه مطالعه، آزمون آماری LSD انجام شد و نتایج آزمون نشان داد که بین گروه های مداخله با کنترل اختلاف آماری معنی داری وجود دارد (P<0.001). همچنین زمان تاثیر معنی داری بر روند کاهش شدت یبوست در اثربخشی مداخله داشت و با افزایش تعداد روزهای مداخله، شدت یبوست به طور معنی داری در گروه های مداخله کاهش یافت. (P<0.001).نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه نشان دهنده تأثیر مثبت رفلکسولوژی پا و ماساژشکم بر کاهش شدت یبوست و نیاز به مصرف لاکساتیو بیماران بستری بخش ارتوپدی بود. بنابراین می توان از این روشها به عنوان یک مراقبت پرستاری ارزان و غیر تهاجمی بهره برد.