تاثیر مصرف خوراکی زعفران بر آمادگی سرویکس در زنان حامله ترم: یک کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور کنترل شده

Abstract

چکیده: مقدمه و اهداف: القای لیبر به دلایلی مانند حاملگی طول کشیده، برخی اختلالات طبی مادر، اندیکاسیون های جنینی و ... مورد نیاز می باشد. مطلوب بودن وضعیت سرویکس برای موفقیت القای لیبر حایز اهمیت می باشد. این مطالعه به منظور تعیین اثر مصرف خوراکی زعفران بر آمادگی سرویکس در زنان حامله ترم انجام گرفت. مواد و روش ها: کارآزمایی بالینی تصادفی دوسو کور کنترل شده با دارونما بر روی 50 زن با حاملگی اول تا سوم دارای سن حاملگی 41-39 هفته، بدون هیچگونه اندیکاسیون سزارین مراجعه کننده به درمانگاه مامایی بیمارستان شهدای شهر بناب و دفتر کار خصوصی دو نفر از ماماها انجام گرفت. افراد مورد پژوهش با استفاده از اعداد تصادفی کامپیوتری از طریق بلوک بندی 4 و 6 تایی با نسبت تخصیص 1:1 به دو گروه مداخله و کنترل تخصیص یافتند. گروه مداخله سه عدد قرص250 میلی گرمی زعفران و گروه کنترل سه عدد قرص 250 میلی-گرمی پلاسبو هر 8 ساعت به صورت خوراکی به مدت 24 ساعت دریافت کردند. نمره بی شاپ، در زمان‌های قبل از مداخله، 12-10 و 24-20 ساعت بعد از مداخله و در زمان شروع انقباضات رحمی تعیین شد. فاصله زمانی شروع انقباضات خودبخود رحمی بعد از شروع مداخله، طول مرحله اول و دوم لیبر (با استفاده از فرم پارتوگراف) محاسبه گردید. فراوانی نیاز به القای لیبر، علت القا، داروی مورد استفاده و مدت زمان القا و نوع زایمان بین دو گروه مداخله و کنترل مقایسه شد. جهت بررسی از نظر خونریزی بعد از زایمان، هموگلوبین و هماتوکریت 24-12 ساعت بعد از زایمان با میزان آن در زمان بستری مقایسه شد. پیامدهای نوزادی یادداشت شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS-ver 16 و آزمون های آماری تی مستقل، من ویتنی، مجذور کای، مجذور کای روند، فیشر و ANCOVA مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: مطالعه از سوم اردیبهشت 1392 شروع و پنجم مرداد خاتمه یافت. هیچگونه ریزش نمونه در هیچ یک از گروه ها وجود نداشت. دو گروه مورد مطالعه از نظر مشخصات فردی– اجتماعی، باروری، نمره بی شاپ قبل از مداخله و علایم حیاتی مشابه بودند. میانگین نمره بی شاپ در زمان 24-20 ساعت بعد از شروع مداخله و در زمان شروع انقباضات رحمی در گروه مداخله بطور معنی¬داری بیشتر از گروه کنترل بود (به ترتیب 2/5 در مقابل 0/4، 029/0=P و2/7 در مقابل 2/6، 003/0=.(P میانگین نمره بی شاپ در زمان 12-10 ساعت بعد از شروع مداخله در گروه مداخله 0/3 و در گروه کنترل 6/2 بود و تفاوت آماری معنی داری بین دو گروه وجود نداشت (159/0=P). در گروه مداخله میانگین طول مرحله اول لیبر (8/4 ساعت در مقابل 2/6 ساعت، 173/0=P) و مرحله دوم (0/26 دقیقه در مقابل 2/30 دقیقه، 615/0=P) کوتاه تر از گروه کنترل بود ولی این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. از نظر فاصله زمانی شروع انقباضات رحمی بعد از شروع مداخله، نیاز به القای زایمانی، پیامد نوزادی و میزان هموگلوبین و هماتوکریت 24-12 ساعت بعد از زایمان در مقایسه با زمان بستری، بین دو گروه تفاوت معنی¬دار آماری وجود نداشت. در گروه مداخله موردی از سزارین رخ نداد در حالیکه در گروه کنترل سه مورد سزارین رخ داد. اما این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش، بنظر می رسد که استفاده از زعفران در رسیدگی سرویکس نامطلوب تا حدودی موثر می باشد. با توجه به کم بودن تعداد نمونه در این مطالعه، جهت قضاوت در مورد ارزش بالینی استفاده از زعفران جهت القای لیبر بویژه تاثیر آن بر کاهش نیاز به سزارین مطالعات بیشتر با تعداد نمونه بالاتر مورد نیاز می باشد.