تاثیر رازک بر نشانه های زودرس یائسگی: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده

Abstract

چکیده: مقدمه: یکی از درمان های پیشنهاد شده برای عوارض زودرس یائسگی، هورمون درمانی می باشد که به دلیل عوارض جانبی و خطرات باعث نگرانی پزشکان و بیماران شده است. امروزه درمان یائسگی با فیتواستروژن ها مورد توجه قرار گرفته و تحقیقاتی در این زمینه انجام شده است.رازک یکی از گیاهانی است که‌ حاوی ترکیبات فیتو استروژنی می باشد ولی تا به حال تاثیر آن بر نشانه های زودرس یائسگی مورد بررسی قرار نگرفته است، لذا مطالعه ی حاضر با هدف تعیین اثر رازک بر نشانه های زودرس یائسگی در شهر تبریز در سال 1391-92 انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه بالینی تصادفی دوسوکور بر روی 60 زن پری منوپوز و 60 زن پست منوپوز انجام گرفته است.داده ها با استفاده از پرسشنامه گرین و چک لیست ثبت تعداد گر گرفتگی روزانه قبل از مداخله ، 8،4 و 12 هفته بعد از مداخله جمع آوری شد. نمونه ها از طریق بلوک بندی تصادفی سهمیه ای بر اساس وضعیت یائسگی به دو گروه دریافت کننده رازک و دریافت کننده پلاسبو با نسبت تخصیص 1:1 تقسیم شدند. به گروه مداخله 500 میلی گرم قرص رازک و گروه کنترل 500 میلی گرم پلاسبو روزانه به مدت 90 روز تجویز شد.از آمار توصیفی و آمار تحلیلی شامل ancova برای آنالیز داده ها استفاده شد. یافته ها: هیچ افت نمونه ای در دو گروه‌ تا پایان مداخله وجود نداشت.میانگین نمره کلی گرین به طور معناداری در گروه رازک در پایان هفته8/9)4 - تا11/1 -، 95 confidence interval،( adjusted difference-10/0 ،هفته17/1)8 - تا(-18/6 ، -20/1 و هفته 12 پس از مداخله 21/6)- تا25/1 - و( -23/4 کمتر از گروه پلاسبو بود.گروه مداخله همچنین بهبود چشمگیری را در تمامی ابعاد مقیاس گرین ( نشانه های روانی ، جسمانی ، وازوموتور و جنسی) در مقایسه با گروه کنترل نشان داد.(p<0/001)تعداد گر گرفتگی در هفته به طور معناداری در گروه رازک در طی هفته7/1 )4 - تا(-8/4، -9/8 ،هفته14/9)8 - تا(-17/1 ، -19/3 و هفته 12 پس از مداخله (21/1 - تا(-23/8، -26/4 کمتر از گروه پلاسبو بود.در گروه پری منوپوز ، میانگین نمره کلی گرین به طور معناداری در گروه رازک در پایان هفته چهارم (6/9 - تا(-8/3 ، -9/7 ، هفته هشتم (12/7 - تا(-14/6 ، -16/5 و هفته دوازدهم پس از مداخله 16/0)- تا( -18/2 ، -20/5 کمتر از گروه پلاسبو بود.همچنین تعداد گرگرفتگی در هفته به طور معناداری در گروه رازک در طی هفته چهارم 7/0)- تا( -8/8 ، -10/3 ، هفته هشتم 13/9)- تا( -17/0 ، -20/0 و هفته دوازدهم پس از مداخله 18/0)- تا(-22/0 7 -25/9 کمتر از گروه پلاسبو بود.در گروه پست منوپوز نیز میانگین نمره کلی گرین به طور معناداری در گروه رازک در پایان هفته چهارم9/9 - تا( -11/7 ، -13/6 ، هفته هشتم (21/7 - تا(-23/6 ، -25/5 و هفته دوازدهم پس از مداخله (28/1 - تا( -29/9 ، -37/1 کمتراز گروه پلاسبو بود. هفته هشتم 13/2)- تا(-16/1 ، -18/9 و هفته دوازدهم پس از مداخله 21/5)- تا(-24/5،-27/4 کمتر از گروه پلاسبو بود.نتیجه گیری:با توجه به نتایج این پژوهش، مصرف قرص گیاهی رازک به میزان 500 میلی گرم روزانه به مدت 8،4 و 12 هفته در کاهش تعداد گر گرفتگی و نشانه های زودرس یائسگی تاثیر چشمگیری داشته است، بنابراین با توجه به سادگی استفاده و پذیرش بالای روش و عدم گزارش عارضه ی جانبی در این مطالعه ، می توان مصرف متعادل این داروی گیاهی را در این گروه از افراد توصیه نمود تا از این طریق بتوان کیفیت زندگی و میزان کار آیی زنان را در این برهه از زندگی ارتقا بخشید.