بررسی ارتباط سواد سلامت و موازنه تصمیم گیری با مراحل تغییر رفتار کشیدن سیگار کارکنان مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1395
Abstract
چکیده: مقدمه: دخانیات بزرگترین عامل مرگ قابل پیشگیری و کنترل جهان می باشد و ارتقای بهداشت و تأمین سلامت افراد جامعه یكی از اركان مهم پیشرفت جوامع می باشد. سواد سلامت می تواند به عنوان یکی از فاکتورهای پیش بینی کننده شروع، حفظ و توقف مصرف سیگار مطرح گردد. مدل فرا نظریه ای یکی از كاربردی ترین مدل ها برای بررسی تغییر رفتار می باشد. این مطالعه جهت بررسی ارتباط سواد سلامت و موازنه تصمیم گیری با مراحل تغییر رفتار کشیدن سیگار کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تبریز طراحی و اجرا شد.مواد و روش ها: در این مطالعه 297 نفر از بین کارکنان مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انتخاب شدند. پرسشنامه های مشخصات فردی – اجتماعی محقق ساخته، پرسشنامه سواد سلامتی ایرانیان، پرسشنامه موازنه تصمیم گیری و پرسشنامه تغییر رفتار کشیدن سیگار ارزیابی شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده ازنرم افزار SPSS و آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. نتایج: بیشتر مشارکت‌کنندگان در مطالعه مرد، سن کمتر از 38 سال، با حیطه شغلی درمانی، متاهل بوده، سابقه مصرف سیگار برای بیش از 20 سال را داشته اند و 1/41 درصد از مشارکت کنندگان در مرحله پیش تفکر قرار داشته و 5/53 درصد سواد سلامت کافی داشته اند. نتایج نشان می دهد که مشارکت کنندگان در مطالعه ضررهای ناشی از مصرف دخانیات را بیشتر از فواید آن ذکر کرده اند. همچنین بین متغییر تغییر رفتار با همه حیطه های سواد سلامت ( بغیر از حیطه فهم) و نمره کل سواد سلامت رابطه مثبت و معناداری وجود داشته و همچنین بین مراحل تغییر رفتار با نمره موازنه تصمیم گیری رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری نهایی: نتایج نشان می دهد بین سواد سلامت و مراحل تغییر رفتار و همچنین بین موازنه تصمیم گیری و مراحل تغییر رفتار رابطه مثبت معنادار وجود دارد. بنابراین، می توان با ارتقاء سواد سلامت و کمک به افراد سیگاری در شناسایی و مقایسه جوانب مثبت ومنفی مصرف سیگار، آنان را در تغییر رفتار مصرف سیگار از مرحله پیش تفکر به طرف مرحله تداوم و نگهداری یاری نمود.