تاثیر برنامه مراقبت دهانی و دهان شویه عسل بر موکوزیت، وزن و کیفیت زندگی بیماران مبتلابه لوسمی میلوئید حاد تحت شیمی درمانی: مطالعه کارآزمایی بالینی

Abstract

چکیده: مقدمه: موکوزیت از ناتوان کننده ترین عوارض شیمیدرمانی است و پیشرفت های درمانی سبب کاهش چشمگیر بروز این عارضه نشده اند. این عارضه سبب افت شدید کیفیت زندگی بیماران مبتلابه سرطان می-شود. از سویی، شواهد اندکی در مورد تاثیرات دهانشویه عسل بر موکوزیت، کاهش وزن و کیفیت زندگی در بیماران تحت شیمیدرمانی وجود دارد. لذا، هدف این مطالعه به‌منظور مقایسه تاثیر دهانشویه عسل و برنامه مراقبت دهانی بر موکوزیت، کاهش وزن و کیفیت زندگی در بیماران بزرگسال مبتلابه AML(Acute Myeloid leukemia) تحت کموتراپی می باشد.مواد و روش: در این کارآزمایی بالینی تک سوکور، 53 بیمار مبتلابه AML تحت شیمیدرمانی انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه، دو گروه مداخله شامل دهانشویه عسل (17 نفر)، مراقبت دهانی (17 نفر) و یک گروه کنترل (19 نفر) تخصیص داده شدند. شدت موکوزیت در شروع مطالعه و در 4 هفته پیگیری در پایان هر هفته با استفاده از ابزار WHO توسط انکولوژیستی که از گروه بیمار مطلع نبود، بررسی شد. وزن بیماران نیز مانند شدت موکوزیت در 5 نوبت (در ابتدای مطالعه و سپس در پایان هر هفته) با استفاده از ترازوی دیجیتالی سنجیده شد. کیفیت زندگی بیماران در دو نوبت، قبل و بعد از 4 هفته پژوهش با استفاده از ابزار European Organisation for Research) and Treatment of Cancer Quality Of Life)EROTIC QOL C30.V.3 مورد ارزیابی قرار گرفت. داده های مطالعه با نرم‌ افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌های پژوهش: شیوع گرید های موکوزیت در گروه های مطالعه در طی 5 زمان بررسی، در پایان هفته های سوم (p=0.002) و چهارم (p<0.001) معنی دار بوده به گونه ای که اکثر بیماران در گروه های مطالعه (دهانشویه عسل و مراقبت دهانی) فاقد علامت بودند. تاثیر زمان بر موکوزیت در گروه های عسل و کنترل معنی دار بوده، به نحوی که شدت موکوزیت در طی مطالعه در پایان هفته سوم و چهارم در گروه عسل کاهش (p<0.05) اما در گروه کنترل افزایش یافت (p<0.001). اختلاف شدت موکوزیت در هفته سوم و چهارم به ترتیب در بین گروه های عسل و کنترل (P<.001, MD=-.73) و گروه های مراقبت دهانی و کنترل (P=.001, MD=-.67)، در بین گروه های عسل و کنترل (P<.001, MD=-.84) و گروه های مراقبت دهانی و کنترل (P<.001, MD=-.78) معنی دار بود. در پایان هفته سوم (p<0.05) و چهارم (p<0.01) تاثیر مداخله بر وزن بیماران معنی دار بود، به این صورت که در پایان هفته سوم و چهارم به ترتیب اختلاف بین گروه های عسل و کنترل (p<0.05) و گروه عسل با کنترل (p<0.01) و مراقبت دهانی (p<0.05) معنی دار بود. در گروه دهانشویه عسل، میانگین امتیاز در حیطه شناختی از حیطه های کیفیت زندگی بعد از مداخله افزایش یافت وبه لحاظ آماری معنی دار میباشد. (p=.04) در این گروه در حیطه علائم، درد بیماران بعد از مداخله کاهش یافته بود. (p=.03) اما میانگین کلی کیفیت زندگی در این گروه کاهش یافته است p=.005))؛ اما در گروه کنترل بیمار در حیطه احساسی پسرفت داشت. (p=.02)نتیجه گیری: با توجه به اثر بخشی دهانشویه عسل در پیشگیری و کاهش شدت موکوزیت و جلوگیری از کاهش وزن و کاهش درد بیماران و بهیود حیطه شناختی در بیماران و سهولت استفاده، این دهانشویه در بیماران تحت شیمی درمانی حمایت میگردد. جهت بررسی تاثیرات عسل و یا پروتکل مراقبت دهانی بر کیفیت زندگی مدت زمان بیشتری توصیه میشود.