استراتژی های خود مراقبتی و ارتباط آن با کیفیت زندگی حرفه ای در پرستاران شاغل در مراکز آموزش درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز و سنندج در سال- 1394
Abstract
چکیده: مقدمه: خود مراقبتی مسئولیتی همگانی است برای حفظ سلامت خود، خانواده و نزدیکان که رفتاری داوطلبانه و فعالیتی آموخته شده است. در این میان خود مراقبتی در بین پرسنل بهداشت و درمان خصوصا پرستاران از اهمیت خاصی برخوردار است، پرستاری به عنوان حرفه ای است که می تواند از طریق پرداختن به رفتارهای مراقبت بهداشتی فعالانه و استراتژی های خود مراقبتی، برای مقابله با شرایط نامطلوب حرفه حمایت شود. ارتقاء سلامت یک بخش حیاتی در پرستاری است که نیاز است در سبک زندگی هر پرستار جایگزین شود. در شرایطی پرستاران ممکن است برآوردن نیازهای خود را برای برآورده کردن نیازهای مراقبت از بیمار به تعویق بیندازند. هر کدام از این شرایط محیط کار حرفه ای می تواند عامل ایجاد تنیدگی به حساب آید. این استرس ها و فشارها بر رفاه فیزیکی و رفاه روحی- روانی پرستاران اثر نامطلوبی دارد و سلامت پرستاران را به خطر می اندازد.
روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی – همبستگی است که در سال 1394 بر روی 425 پرستار در یکی از بخش های داخلی، جراحی، کودکان، روان، ویژه و اورژانس مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز و سنندج بودند که شرایط معیارهای ورود به مطالعه را داشتند انجام گرفته شد.ابزار مورد استفاده در این مطالعه سه بخش داشت. بخش اول شامل مشخصات فردی اجتماعی و شغلی پرستاران قسمت دوم مربوط به پرسشنامه بررسی خودمراقبتی و پرسشنامه سوم مربوط به پرسشنامه کیفیت-زندگی حرفه ای پرستاران شرکت کننده بود.
نتایج: باتوجه به نتایج پژوهش میانگین بررسی خودمراقبتی فیزیکی54/7±50/22،میانگین کل بررسی-خودمراقبتی روحی روانی /8±47/24، میانگین کل خودمراقبتی هیجانی09/6±30/18، میانگین کل خودمراقبتی-معنوی19/7±05/31، میانگین کل خودمراقبتی ارتباطی46/11±94/24، میانگین کل خودمراقبتی زندگی حرفه ای 49/6±40/21، میانگین کل خودمراقبتی تعادل کلی49/1±51/4، میانگین کل کیفیت زندگی حرفه ای در بعد-رضایت از دلسوزی56/7±58/35، میانگین کل کیفیت زندگی حرفه ای در بعدفرسودگی شغلی66/3±99/27، -میانگین کل کیفیت زندگی حرفه ای در بعد استرس آسیب زای ثانویه35/5 ±05/26 بدست آمد.
یافته ها نشان داد که ارتباط آماری معنی داری بین نمره کیفیت زندگی حرفه ای در بعد رضایت از شفقت و ابعاد خودمراقبتی بجز بین بعد خودمراقبتی فیزیکی و خودمراقبتی ارتباطی وجود داشت و همچنین بین نمره کلی خودمراقبتی با بعد رضایت از شفقت ارتباط آماری معنی داری وجود داشت.همچنین بین نمره کیفیت زندگی حرفه ایی در بعد فرسودگی شغلی و ابعاد خودمراقبتی با تمامی ابعاد رابطه آماری معنی داری وجود داشت و نیز بین نمره کلی خودمراقبتی با بعد فرسودگی شغلی ارتباط آماری معنی داری وجود داشت. و بین استرس آسیب زای ثانویه با تمامی ابعاد خود مراقبتی رابطه آماری معنی داری وجود داشت و بین نمره کلی خود مراقبتی با بعد آسیب زای ثانویه ارتباط آماری معنی داری وجود داشت.
بحث و نتیجه گیری: یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش نشان داد که پرستاران به دلیل ماهیت شغلی و شرایط کاری دچار فرسودگی و خستگی از شفقت می شوند و از کیفیت زندگی پایینی برخوردارهستند. به علاوه نتایج نشان داد که پرستاران از نظر خودمراقبتی در سطح پایینی هستند .همچنین نتایج نشان داد که بین سطح کیفیت زندگی با میزان رضایت از شفقت پرستاران ارتباط وجود دارد. بنابراین اگر شرایط حرفه ایی و سیاست های مدیریتی حاکم بر فضای محیط بالینی مساعد باشد، پرستاران می توانند مراقبت با کیفیتی به مددجویان ارائه نمایند.