تاثیر دو روش آموزشی نرم افزار رایانه‌ای و کتابچه آموزشی بر آگاهی، نگرش و عملکرد دختران نوجوان در زمینه بهداشت بلوغ: یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده
Abstract
چکیده: زمینه و هدف: نوجوانی یک دوره بحرانی است و بیش از هر زمان دیگر نیاز به آموزش دارد. بدلیل تمایل امروزه نوجوانان به استفاده از روش های نوین آموزشی مبتنی بر کامپیوتر، این مطالعه با هدف تعیین تاثیر دو روش آموزشی شامل نرم افزار رایانه ای و کتابچه آموزشی بر آگاهی، نگرش و عملکرد دختران صورت گرفت.
مواد و روش ها: این کارآزمایی بر روی621 دختر نوجوانی که قاعدگی را تجربه کرده بودند و مشغول به تحصیل در مدارس راهنمایی شهر تبریز بودند، در سال 1392 اجرا گردید. 21 مدرسه ای که بر اساس نمره عملکرد پیش آزمون دانش آموزان، بطور تصادفی انتخاب شدند به هفت دسته تقسیم شدند، هر دسته سه مدرسه را در بر گرفت سپس هر کدام از مدارس در هر دسته به طور تصادفی به گروه های نرم افزار، کتابچه و بدون مداخله تخصیص داده شدند. آموزش ها شامل بهداشت جسمی، قاعدگی، تغذیه، ورزش و روان بودند. آگاهی، نگرش و عملکرد با استفاده از پرسشنامه های خود گزارشی در دو مرحله قبل و یک ماه بعد از مداخله اندازه گیری شدند. داده ها با استفاده از آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه، پیرسون، تی مستقل، کای دو و مدل خطی با کنترل مقادیر پایه و اثر خوشه آنالیز شدند.
یافته ها: تفاوتی بین دو گروه مداخله و کنترل در موارد مشخصات دموگرافیک، قبل از مداخله وجود نداشت. نمره آگاهی پس از مداخله در گروه نرم افزار بطور معنا¬داری در مقایسه با گروه های کتابچه [(8/16 تا 7/10 : (95%CI8/13 تفاوت تطبیق یافته] و بدون مداخله [(4/19 تا 6/13) 5/16] بالاتر بود. نمره نگرش بعد از مداخله در گروه کتابچه در مقایسه با گروه نرم افزار [(1/0- تا 8/5-) 9/2-] ارتقا اندک معناداری را نشان داد، اما تفاوت معناداری بین گروه نرم افزار با گروه کنترل [(7/3 تا 9/1-) 9/0] وجود نداشت. تفاوت معناداری در مورد نمره عملکرد بین نرم افزار با گروه کتابچه [(7/1 تا 7/3-) 1/0-] و بدون مداخله [(1/4 تا 1/0-) 6/1] وجود نداشت.
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که می توان جهت ارتقاء آگاهی دختران نوجوان درباره بهداشت بلوغ از روش نرم افزار رایانه ای استفاده نمود، البته با توجه به محدودیت های مطالعه و فقدان تأثیر نرم افزار بر نگرش و عملکرد نوجوانان و تاثیر اندک کتابچه در ارتقای نگرش آنها، انجام مطالعات بیشتری در این زمینه توصیه میگردد.