تاثیر مداخلات آموزشی- حمایتی بر رفتارهای خود مراقبتی و بستری مجدد در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی: یک کارآزمایی بالینی

Abstract

چکیده: مقدمه و هدف: امروزه نارسایی مزمن قلب یک مشکل عمده سلامتی و اجتماعی است. به دلیل ماهیت مزمن بیماری، رفتارهای خود مراقبتی تاثیر بسزایی در اداره بیماری دارد. لذا یافتن روشهایی که بتوان از طریق آن رفتارهای خود مراقبتی را در این بیماران ارتقاء بخشید بسیار ضروری می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر مداخلات آموزشی- حمایتی بر رفتارهای خود مراقبتی و بستری مجدد در بیماران نارسایی قلبی مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی شهید مدنی تبریز در سال 1390 انجام گرفته است. روش تحقیق: مطالعه حاضر بروش کارآزمایی بالینی انجام گرفت که در آن 80 بیمار واجد شرایط ورود به مطالعه بصورت در دسترس انتخاب گردیده و بطور تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم بندی شدند. مداخلات در دو بخش شامل، آموزش جامع در زمان ترخیص از بیمارستان و پیگیری از طریق تماسهای تلفنی در طول سه ماه جهت تقویت آموزشها و راهنمایی بیماران انجام گرفت. ابزار مطالعه شامل پرسشنامه مشخصات فردی و بیماری، ابزار رفتارهای خود مراقبتی در بیماران نارسایی قلبی (SCHFI) که توسط (ریجل، لی ، دیکسون و کارلسون،2009) به روزرسانی شده، ابزار نیازهای یادگیری بیماران نارسایی قلبی (CHFPLNI) ساخته شده توسط (هاگنهوف، فیوتز، کان، سیج هون و مورانویل - هانزیکر،1994) و فرم تنظیم شده جهت جمع آوری اطلاعات در مورد میزان بستری مجدد، مراجعه به پزشک و هزینه های درمانی بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزارهای SPSS صورت گرفت. یافته های پژوهشی: رفتارهای خود مراقبتی در گروه تجربی SD=10/64)،Mean=13/75 و کنترل SD=14/04)،(SD=18/52 قبل از انجام مداخلات تفاوت معناداری نداشت. در طول یک ماه، دو ماه و سه ماه بعد از مداخله رفتارهای خود مراقبتی در سه زیرشاخه حفظ و نگهداری، مدیریت و اعتماد به نفس در خود مراقبتی بطور معنی داری در گروه تجربی SD=15/43) ،(Mean=70/56 در مقایسه با گروه کنترل SD=15/75)،(Mean=30/01 بهبود یافت. همچنین میزان بستری های مجدد، مراجعه به پزشک و هزینه های درمانی در گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل بطور معنی داری کاهش داشته است. بر اساس نتایج، اطلاعات مربوط به داروهای درمانی و رژیم غذایی بیشترین اهمیت را در جهت یادگیری از دیدگاه بیماران نارسایی قلبی داشتند. بحث و نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که بیماران مبتلا به نارسایی قلبی در کنار مدیریت دارویی که بیشار از جانب پزشکان و پرستاران ارائه می گردد نیاز مبرمی به بهبود خود مراقبتی و مدیریت غیر دارویی دارند. با توجه به اینکه برنامه آموزشی استفاده شده در پژوهش حاضر تاثیر مثبتی در بهبود رفتارهای خود مراقبتی و در نتیجه بهبود علائم نارسایی قلبی مانند ادم و تنگی نفس داشت بنظر می رسد استفاده از برنامه آموزشی حاضر جهت آموزش به بیماران در کاهش بستری های مجدد در این بیماران موثر واقع گردد.