بررسی شیوع کم خونی و ارتباط آن با مشخصات فردی و اجتماعی زنان باردار مراجعه کننده به مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 1378

Abstract

چکیده: مقدمه: کم خونی شایع ترین عارضه خونی در حاملگی بوده و در ارتباط با افزایش خطر بروز زایمان زودرس، نوزادان با وزن کم زمان تولد و مرگ و میر مادری می باشد. کم خونی قدرت کاری افراد را کاهش داده و در نتیجه پیامدهای نامطلوب اجتماعی و اقتصادی به دنبال دارد. بر اساس آمارهای موجود حدود نیمی از زنان باردار در کشورهای در حال توسعه از این اختلال رنج می برند. فقر آهن عمده‌ترین علت کم خونی ها را در برمی گیرد. پیشگیری از کم‌ خونی و یا تشخیص به موقع می تواند از ضررهای مالی و جانی بسیاری جلوگیری نماید. لذا جهت شناسایی برخی عوامل مرتبط با کم خونی که یکسری از آنها شاید با راهنمایی و مشاوره به سادگی قابل تشخیص و پیشگیری باشند. پژوهش حاضر برای بررسی شیوع کم خونی و ارتباط آن با مشخصات فردی و اجتماعی مادران باردار انجام گرفت. مواد و روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی همبستگی است که به منظور بررسی شیوع کم خونی و ارتباط آن با مشخصات فردی و اجتماعی مادران باردار انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای بود که با پرسش از مادران تکمیل شد. جامعه پژوهش شامل کلیه زنان باردار مراجعه کننده به بخشهای زایمان مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودند که 700 مادر باردار به روش نمونه گیری آسان یا در دسترس برای مطالعه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که 11/8 درصد زنان باردار مورد مطالعه بر اساس شاخص هموگلوبین دچار کم خونی بودند که 10/6 درصد دارای کم خونی خفیف، 0/9 درصد دارای کم خونی متوسط و 0/3 درصد دارای کم خونی شدید بودند تفاوت معنی دار آماری بین مادران دارای سطح تحصیلات مختلف و شیوع کم‌ خونی وجود داشت .(P<0/001) بیشترین درصد 91/4)) مادران مراقب بارداری را دریافت کرده بودند و آزمون آماری اختلاف معنی داری را از لحاظ دریافت مراقبتهای بارداری در مادران و کم خونی نشان داد .(P<0/001) بین شیوع کم خونی در مادران از نظر محل سکونت، متوسط درآمد، ایندکس توده بدنی، سن اولین قاعدگی و اولین حاملگی، تعداد حاملگی و نوع وسیله پیشگیری و مصرف مکمل ها اختلاف معنی دار آماری وجود داشت. بحث: نتایج حاصل نشان داد که بیشترین شیوع کم خونی در مادرانی دیده می شود که از نظر اجتماعی و اقتصادی در سطوح پایین جامعه قرار می گیرند و یا به دلایل مختلف مراقبتهای بارداری را دریافت نکرده‌اند. لذا آموزش مادران به اشکال مختلف و افزایش سطح آگاهی آنها در مورد مسائل بهداشتی و تغذیه‌ای اعم از اصول تنظیم خانواده، استقاده بهینه از مواد غذائی و استفاده صحیح و بجا از مکمل ها در دوران بارداری یکی از راهکارهای مهم در برنامه پیشگیری و کنترل کم خونی می باشد.