بررسی و مقایسه عوامل تنش زا و راهکارهای سازگاری در مادران و پدران کودکان عقب مانده ذهنی تحت پوشش مرکز توانبخشی شهید اشرفی اصفهانی سازمان بهزیستی اصفهان،2377
Abstract
چکیده: مقدمه: عقب ماندگی ذهنی یکی از عمده ترین مسائل جوامع بشری است. کودکان عقب مانده ذهنی نیازهای تکاملی و مراقبتی منحصر به فردی دارند و مشکلات عدیده‌ای برای خانواده و جامعه ایجاد می کنند. بسیاری از این خانواده ها به علت داشتن کودک عقب مانده ذهنی تحت تنشهای جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی هستند و این اطفال تاثیر مداومی بر ساختار و عملکرد خانواده دارند. مادر و پدر به صورت مختلفی این تنشها را تجربه می کنند، اما ایشان می توانند با بهره گیری از آگاهی، مهارت و منابع به سازگاری بهتری دست یابند. بنابراین هدف این مطالعه شناسایی عوامل تنش زا و راهکارهای سازگاری والدین بوده که جهت غلبه بر مشکلات ضروری به نظر می رسد. مواد و روش کار: پژوهشی توصیفی مقایسه ای به منظور شناسایی و مقایسه عوامل تنش زا و راهکارهای سازگاری در مادران و پدران کودک عقب مانده ذهنی انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که با پرسش از والدین تکمیل شد. جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی والدین کودکان عقب مانده ذهنی تحت پوشش مرکز توانبخشی شهید اشرفی اصفهانی بودند که 96 نفر از والدین به روش نمونه گیری غیر تصادفی برای مطالعه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که اکثر واحد های مورد پژوهش نسبت به آینده کودک عقب مانده ذهنی نگران بودند. شدت عوامل تنش زای روانی در بیشترین درصد مادران در سطح متوسط، در حالیکه در بیشترین درصد پدران در سطح کم بود. تفاوت معنی دار آماری بین مادران و پدران از نظر شدت عوامل تنش زای روانی وجود داشت. شدت عوامل تنش زای اجتمایی- اقتصادی در اکثر واحدهای مورد پژوهش در سطح کم بود. اکثر واحدهای مورد پژوهش گاهی اوقات از شیوه های سازگاری استفاده می کردند. بین سن مادر هنگام تولد کودک عقب مانده ذهنی و شدت عوامل تنش زای روانی و بین جنس کودک و نحوه ی استفاده از راهکارهای سازگاری پدران ارتباط آماری معنی داری وجود داشت. بحث: نتایج حاصل نشان داد که شدت عوامل تنش زای روانی در مادران بیشتر از پدران و در استفاده از راهکارهای سازگاری متفاوت بودند اما از نظر عوامل تنش زای اجتماعی-اقتصادی تفاوتی در واحدهای مورد پژوهش وجود نداشت. با این وجود والدین برای استفاده بیشتر از راهکارهای سازگاری در ارتباط با کودک عقب مانده ذهنی و مشکلاتی که در خانواده ایجاد می شود، اغلب به کمک و حمایت همه جانبه نیاز دارند گسترش و تعمیم ابعاد مختلف پرستاری جهت سازگاری موثر والدین در این زمینه ضروری به نظر می رسد.