بررسی کیفیت ارائه خدمات مراقبتهای دوران بارداری در مراکز بهداشتی درمانی شهر اهر1376

Abstract

چکیده: مقدمه: برای اکثریت 150 میلیونی زنانی که هر سال بارور می شوند زایمان واقعه خوشایندی نیست زیرا می تواند دورانی پر از مشقت، همراه با ترس، رنج و حتی مرگ باشد.از هر سه حاملگی دست کم یک مورد آن با عوارضی مانند خونریزی، عفونت، عوارض فشار خون و موانع زایمانی همراه است که نیمی از این موارد به معالجات تخصصی نیاز داردو حدود 585 هزار زن هر سال به علت بارداری و عوارض ناشی از آن جان خود را از دست‌ می دهند. این موارد حاکی از عدم کفایت مراقبتهای دوران بارداری است. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشتی در سال 1995 در بعضی از مناطق علیرغم پوشش وسیع خدمات بهداشتی، میزان مرگ و میر مادران و نوزادان بالا می باشد و ضروری است که کیفیت مراقبتهای انجام شده در آنها مورد بررسی قرار گیرد. در ایران با موفقیت های بدست آمده در زمینه گسترش شبکه، پوشش چشمگیر در ایمن سازی، کاهش میزان رشد جمعیت، کاهش مرگ ومیر و افزایش دسترسی مردم به آب آشامیدنی سالم ایجاد شده است و زمان آن رسیده که به کیفیت خدمات بهداشتی به ویژه نیازهای گروه های آسیب پذیر جامعه مانند مادران، کودکان و نوزادان توجه بیشتری مبذول گردد لذا با توجه به موارد فوق و شعار سال 1998 سازمان جهانی بهداشت مبنی بر مادری ایمن انجام پژوهشی تحت عنوان بررسی کیفیت ارائه خدمات مراقبتهای دوران بارداری در مراکز بهداشتی درمانی شهر اهر ضروری به نظر می رسید. مواد و روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی است و ابزار گردآوری داده ها برگه مصاحبه و مشاهده بود که از طریق مصاحبه با کارکنان بهداشتی و مشاهده مراقبتهای ارائه شده توسط کارکنان بهداشتی به مادران باردار و مطالعه پرونده تکمیل گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش با استفاده از کامپیوتر و از طریق نرم افزار SPSS انجام شد و از روشهای آماری توصیفی و آزمونهایX به توان دو و فیشر استفاده گردید. نتایج: یافته های این پژوهش نشان داد که در کل کیفیت ارائه خدمات‌ مراقبتهای دوران بارداری در بیشتر موارد 68/8 درصد متوسط، در21/3 درصد موارد ضعیف، در 9/5 درصد موارد خوب و در 0/4 درصد موارد غیر قابل قبول بود. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که بین کلیه مشخصات فردی- اجتماعی واحدهای مورد پژوهش و کیفیت ارائه خدمات در زمینه معاینه و آموزش زن باردار، بین سابقه کار و کیفیت ارائه خدمات در زمینه اقدامات انجام شده، بین وضعیت تاهل و کیفیت ارائه خدمات در زمینه‌ پیگیری و بین سن، سابقه کار، سمت و کیفیت ارائه کل خدمات مراقبتهای دوران بارداری ارتباط معنی دار آماری وجود داشت . بحث: نتایج پژوهش نشان داد که کیفیت ارائه مراقبتهای دوران بارداری در بیشتر موارد 68/6 درصد متوسط بود. با توجه به انکه کارکنان بهداشتی به عنوان ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی مهمترین نقش را در بهبود کیفیت ارائه مراقبتهای دوران بارداری دارند. اطلاعات حاصل از این پژوهش میتواند در برنامه ریزی مسئولین بهداشتی درمانی کشور جهت بهبود کیفیت مراقبتهای دوران بارداری از طریق ایجاد کلاسها و دوره های باز آموزی و آموزش کارکنان بهداشتی، ارزشیابی کارکنان بهداشتی در حین ارائه خدمات بهداشتی نقش عمده‌ای را ایفا کند