بررسی تاثیر سن پایین مادر بر سرانجام حاملگی در مراجعه کنندگان به مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز

Abstract

چکیده: مقدمه: با وجود اینکه حاملگی در سنین پایین علت افزایش بروز برخی از عوارض حاملگی و عواقب بد نوزادی موضوع مهم و خطیری است، ولی برخی از تحقیقات نشان می دهند که حاملگی در نوجوانان در مقایسه با گروه سنی ایده آل چندان پر خطر نمی باشد. لذا تناقضهای موجود انگیزه ای جهت بررسی تاثیر سن پایین مادر بر سرانجام حاملگی در مراجعه کنندگان به مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علو پزشکی تبریز در سال 1377 بود. مواد و روشها: پژوهش حاضر یک مطالعه مشاهده ای تحلیلی آینده نگر است که روی 600 زن باردار نخست زا که در طی بارداری تحت مراقبت بهداشتی بودند 300 زن باردار زیر 20 سال به عنوان گروه مورد و 300 زن باردار 20-29 سال به عنوان گروه شاهد و جهت دریافت خدمات زایمانی به مراکز آموزشی درمانی طالقانی و الزهرا تبریز در سال 1377 مراجعه کرده بودند، انجام گرفت. نمونه های این پژوهش به روش نمونه گیری آسان از میان جامعه مورد پژوهش انتخاب گردید. در ضمن موارد دو قلویی کم خونی و سابقه بیماری های داخلی جراحی از نمونه های مورد پژوهش حذف گردیدند. ابزار گرد آوری اطلاعات، برگه مصاحبه و مشاهده از پیش تنظیم شده بود. سر انجام حاملگی توسط متغیرهایی چون میزان بروز فشار خون ناشی از حاملگی، سن حاملگی زودرس، ترم، دیرس، نوع نمایش جنین، طول مدت مراحل زایمانی فاز فعال مرحله اول زایمان، مرحله دوم زایمان، مرحله سوم زایمان، نحوه زایمان، نمره آپگار نوزاد موقع تولد آپگار دقیقه اول و پنجم، وزن نوزاد و میزان مرده زایی در گروه مورد و شاهد تحت بررسی قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه شدند از آمار توصیفی محاسبه فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار جهت تجزیه و تحلیل داده ها و از آمار استنباطی از آزمون آماری کای دو اصلاح شده، آزمون دقیق فیشر، آزمون مقایسه دو میانگین و آزمون مقایسه دو نسبت جهت قبول یا رد فرضیه ها استفاده گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین دو گروه مورد و شاهد از نظر میزان بروز فشار خون ناشی از حاملگی، سن حاملگی، نوع نمایش جنین تفاوت معنی دار آماری وجود ندارد. میانگین طول مدت فاز فعال مرحله اول زایمان در گروه مورد 3/09 ساعت نسبت به گروه شاهد 3/26 ساعت کمتر بود که از نظر آماری اختلاف موجود معنی دار بود. میانگین طول مدت مرحله دوم زایمان نیز در گروه مورد نسبت‌ به گروه شاهد کمتر بود به ترتیب33/91 ،30/98 ، دقیقه که آزمون آماری تفاوت معنی داری را در این مورد نشان داد. ولی طول مدت مرحله سوم زایمان دو گروه از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت. نتایج پژوهش همچنین نشان داد که زایمان واژینال بطور چشمگیری در گروه مورد بیشتر از گروه شاهد بود ولی نمره آپگار دقیقه اول و وزن نوزادان در دو گروه با یکدیگر تفاوت آماری نشان ندادند. نهایت این که نمره آپگار دقیقه پنجم و میزان مرده زایی بین دو گروه اختلاف معنی دار آماری داشتند. بطوریکه میانگین نمره آپگار دقیقه پنجم در گروه مورد کمتر از گروه شاهد بوده و میزان مرده زایی در گروه مورد بیشتر از گروه شاهد بود. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی یافته های پژوهش اکثر فرضیه های آن را مورد تایید قرار داد. به عبارتی میزان بروز فشار خون ناشی از حاملگی، سن حاملگی، نوع نمایش جنین، طول مدت مرحله سوم زایمان، آپگار دقیقه اول و وزن نوزاد در گروه مورد و شاهد تقریبا یکسان بود. ولی طول مدت فاز فعال مرحله اول زایمان و طول مدت مرحله دوم زایمان در گروه مورد کمتر از گروه شاهد بود. نیز زایمان مهبلی در گروه مورد بطور چشمگیری بیشتر از گروه شاهد بود نمره آپگار دقیقه پنجم در گروه مورد نسبت به گروه شاهد کمتر ولی میزان مرده زایی در گروه‌ مورد بیشتر از گروه شاهد بود. البته تفاوت موجود در آپگار دقیقه پنجم و میزان مرده زایی بیشتر ناشی از زایمان زودرس بوده است.