طراحی الگوی ارزیابی عملکرد اقتصادی بیمارستان

Abstract

چکیده: مقدمه: امروزه ارائه دهندگان مراقبت های سلامت در دنیا با محیطی پیچیده مواجه اند که به سرعت در حال تغییر است. عمده ترین مشکلی که سازمان های مراقبت سلامت با آن مواجه اند، مشکل اقتصادی است. آن ها، به یک مدیریت مالی صحیح و حرفه ای تر نیازمندند تا به صورت فعال با تنگناهای مالی برخورد کرده و به صورت کارا و اثربخش به اهدافشان دست یابند. تجزیه و تحلیل نسبت یا به عبارتی جمع آوری و استفاده از شاخص های مالی، بیمارستان ها را قادر می سازد تا روند های مالی خود را در یک دوره زمانی شناسایی نمایند و یا عملکرد خود را با بیمارستان های مشابه مقایسه کنند. به این ترتیب می توانند نقاط قوت و ضعف خود را به خوبی شناسایی نمایند. هدف: هدف از مطالعه حاضر، شناسایی و طراحی شاخص های اقتصادی برای بيمارستان های ایران می باشد تا بر مبنای آن ها الگویی جهت ارزیابی اقتصادی بیمارستان ها طراحی گردد. روش کار و مواد: این مطالعه از پنج گام تشکیل شده است. در گام نخست، با استفاده از یک بررسی متون نظام مند و برگزاری سه بحث گروهی متمرکز، شاخص های ارزیابی عملکرد اقتصادی بیمارستان ها شناسایی گردیدند. گام دوم عبارت بود از اجرای تکنیک دلفی که در آن شاخص ها در قالب پرسشنامه دلفی طی دو مرحله و از دو بعد اهمیت و قابلیت اجرایی توسط شرکت کنندگان مورد ارزیابی قرار گرفتند. در گام سوم، شاخص ها در جلسه ای با تعدادی از خبرگان مورد ارزیابی مجدد قرار گرفته و شاخص های نهایی انتخاب شدند. گام چهارم مطالعه شامل آزمون شاخص ها به صورت پایلوت در بیمارستان های آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بود. نهایتاً در گام پنجم پس از تجزیه و تحلیل داده ها، الگویی جهت ارزیابی اقتصادی بیمارستان ها پیشنهاد گردید. یافته ها: از مجموع بررسی متون و بحث های گروهی متمرکز تعداد 102 شاخص ارزیابی اقتصادی برای بیمارستان ها شناسایی شدند. از اجرای تکنیک دلفی در گام دوم، تعداد 79 شاخص باقی ماند که پس از بحث و تبادل نظر در پانل خبرگان، در نهایت 55 شاخص به عنوان شاخص های ارزیابی مالی بیمارستان ها انتخاب شدند. نتایج محاسبه شاخص ها در بیمارستان های آموزشی و درمانی تبریز نشان داد که تعداد 12 شاخص قابلیت محاسبه را در بیمارستان های مورد مطالعه ندارد. الگوی پیشنهادی این مطالعه برای ارزیابی عملکرد مالی بیمارستان ها، از 7 حیطه عملکردی تشکیل شده است که هر حیطه متشکل از شاخص های مرتبط با آن حیطه می باشد. برای هر حیطه فرمولی پیشنهاد شده است که در آن مقدار هر شاخص به یک عدد استاندارد تبدیل می شود. نتیجه گیری: حین پایلوت طرح، مواردی از نقص در داده های مالی مانند عدم ثبت داده، ثبت ناقص داده، جابجایی در ثبت داده های یک حساب در کد حساب دیگر و عدم توجه به ثبت داده ها به صورت جزء به جزء، در سیستم حسابداری بیمارستان ها مشاهده گردید که انتظار می رود که با انتشار این نتایج، مدیران بیمارستان ها از مشکلات مربوط به کیفیت داده ها آگاه شده و نسبت به اصلاح آن ها در آینده اقدام نمایند. بیمارستان ها به شاخص های مالی، صورت های مالی و به طور کلی داده های مالی به عنوان ابزاری تنها برای پاسخگویی خارج سازمانی مینگرند، و نه ابزاری برای مدیریت استراتژیک سازمان خود. به این دلایل ضریب همبستگی در حدود 75 درصد از شاخص ها میان دو آزمون پایلوت، با مقادیر پایین گزارش شد. واژگان کلیدی: شاخص مالی، عملکرد مالی، ارزیابی عملکرد، تکنیک دلفی