تعیین مقدار ویتامین D3 در شیر و محصولات لبنی به روش میکرو استخراج مایع – مایع پخشی DLLME و کروماتوگرافی با کارایی بالا

Abstract

مقدمه کولهکلسیفرول، (ویتامین D3) یکی از ویتامینهای محلول در چربی كه برای جذب كلسیم از روده و استحكام استخوان ها لازم است. با توجه به نقش این ویتامین در بدن انسان تعیین مقدار آن در مواد غذایی اهمیت بسیاری دارد.هدف در این مطالعه، روشی به منظور تعیین مقدار ویتامین D3 در نمونه های شیر و ماست با بهره گیری از روش ریزاستخراج مایع–مایع پخشی(DLLME) و HPLC-UV راه اندازی و بهینه گردید.مواد و روش ها مرحله استخراج بر روی10 نمونه با نامهای تجاری مختلف از شیر و ماست موجود در بازار تبریز صورت گرفت. در روش استخراج DLLME، 2میلی لیتر استونیتریل به عنوان رسوب دهنده پروتئین و حلال پخش کننده و80 میکرولیتر تتراکلریدکربن به عنوان حلال استخراج کننده استفاده شد؛ نمونه های استخراج شده با استفاده از روش HPLC و دتکتور UV در طول موج 265 nm تعیین مقدار گردید.یافته ها نمودار کالیبراسیون در محدوده غلظتی 60-2 نانوگرم بر میلی لیتر، خطی بود. LOD (limit of detection ، حد تشخیص) و LLOQ ( Lower limit of Quantification، کمترین حد تعیین مقدار) روش به ترتیب 9/0 و 2 نانوگرم بر میلی لیتر بود. درصد بازیافت روش حاضر، 3/113 – 6/86 به دست آمد. صحت روش که با درصد خطای نسبی (RE%) گزارش شد، در محدوده %3/13+ RE% % 4/9- بود و نتایج حاصل از محاسبه دقت روش بر حسب درصد انحراف معیار نسبی در محدوده %4/11 RSD% % 2/1 بود.مقدار ویتامین D3 در نمونه های واقعی با روش مورد مطالعه تعیین شد. نتایج نشان می دهد که از بین نمونه های واقعی کارشده، یک نمونه ماست غنی شده با ویتامین D3 با مقدار ادعای برچسب خود مطابقت داشت. نتیجه گیری با توجه نتایج مربوط بـه معتبـر سـازی، این روش در جهت تعیین مقدار ویتامین D3، در محصولات لبنی بویژه در شیر و ماست از دقت، صحت و کارایی لازم برخوردار بوده و روشی سریع ، در دسترس و مقرون به صرفه میباشد. , Introduction Cholecalciferol, vitamin D3 (Vit D3), is a fat-soluble vitamin that is essential for normal calcium metabolism and mineralization process in human body. Objective In present work, a simple and fast DLLME-HPLC-UV method was developed and validated for the extraction and subsequently quantification of Vit D3 in milk and yoghurt samples. Methodes In order to be able to extract Vit D3 from studied samples efficiently, the DLLME procedure was optimized with respect to the parameters affecting the extraction efficacy, where acetonitrile (2 mL) utilized for the cleanup purposes and carbon tetrachloride (80 µL) were selected as disperser and extracting solvents, respectively. The extracted samples using the optimized DLLME procedure were analyzed with a HPLC technique using a C8 column (250mm × 4.6mm, 5m) at room temperature (25C), mobile phase of acetonitrile / methanol (9010% v/v) in isocratic elution mode at a flow rate of 1.2 mL/min and UV detection at 265 nm.Results The obtained results indicated that under the optimal conditions, the method was linear in the concentration range of 2 to 60 ng/ml (r = 0.9997) with a LOD of 0.9 ng/ml and LLOQ of 2 ng/ml; the method was accurate (-9.4% RE% +13.3%) and precise (1.2% RSD% 11.3%) and its recovery was in the range of 86.6 to 113.3%.The validated method was applied to determine Vit D3 in real samples and the findings illustrated that the amount of Vit D3 in only one of the studied fortified yoghurt samples was in accordance with the label claim.Conclusions By taking the obtained results into the consideration it can be said that the described method could be utilized as an easy to use and rapid technique for the monitoring of Vit D3 in dairy products, especially milk and yoghurt.