بررسی اثرات و فرمولاسیون ضد آفتاب چند گیاه دارویی و مقایسه کارایی آن با چند ماده موثره ضد آفتاب شیمیایی رایج
چکیده
مقدمه قرار گیری در معرض آفتاب سبب پیری زودرس پوست و ایجاد انواع سرطان های پوستی می گردد. بدلیل عوارض جانبی متعدد ضد آفتاب سوختگی های شیمیایی، تحقیقات زیادی در جهت یافتن روشهای کاهنده این عوارض انجام شده که یکی از مهمترین آنها استفاده از ضد آفتاب سوختگی های گیاهی و طبیعی می باشد.هدف با توجه به عوارض مواد ضد آفتاب سوختگی شیمیایی مورد مصرف، در این مطالعه سعی شده تا از مواد ضد آفتاب گیاهی بعنوان جایگزین یا مکمل این مواد استفاده شود.روش کار عصاره گیری با استفاده از روش ماسراسیون در سامانه های حلال مختلف انجام گرفته و در خلا خشک گردید. محلولهای استاندارد با غلظت بهینه از ضد آفتاب سوختگی های شیمیایی و عصاره های گیاهی تهیه و طیف جذبی، سطح زیر منحنی در محدوده UV و میزان جذب در طول موج 310nm برای مواد و عصاره ها بصورت مجزا و ترکیبی توسط اسپکتروسکوپی UV مشخص گردید. از چای سبز، خار مریم، بابونه و شاه بلوط هندی استفاده گردید.یافته ها از میان عصاره های چای سبز، عصاره اترنفتی بالاترین AUC در محدوده UVA (86/102) و عصاره هیدرواتانولی بالاترین AUC در محدوده UVB (12/52) را نشان دادند. در گیاه بابونه عصاره اتانولی، در هر دو محدوده UVA (04/126) و UVB (84/84) اثر محافظتی داشت. در میان عصاره های خار مریم، عصاره متانولی بالاترین قدرت جذبی را در محدوده UVB (70/87) نشان داد. در غلظت مورد مطالعه عصاره های شاه بلوط هندی نتایج مطلوبی نداشتند.نتیجه گیری نتایج بدست آمده نشان دادند تعدادی از عصاره های گیاهی می توانند به عنوان ترکیب اصلی یا جایگزین در فرآورده های ضدآفتاب استفاده شوند. با انتخاب صحیح عصاره و غلظت آن و یا با یافتن ترکیب مناسب از عصاره گیاهی و ضدآفتاب سوختگی سینتتیک، می توان به یک فرمولاسیون طبیعی یا نیمه طبیعی با سازگاری بالا و عوارض کم دست یافت.