فرمولاسیون و ارزیابی نانوذرات لیپیدی جامد دوکسوروبیسین جهت دارورسانی پوستی
Abstract
مقدمه: دوکسوروبیسین از گروه آنتی بیوتیک‌های آنتراسیکلین می‌باشد که طیف فعالیت بالایی بر روی انواعی از سرطان ها مانند سرطان ملانومای پوستی دارد، اما به دلیل عوارض جانبی آن، کاربرد این دارو با محدودیت هایی رو به رو است. فرمولاسیون پوستی دوکسوروبیسین برای جلوگیری از عوارض مصرف تزریقی آن تهیه می‌شود. نانو ذرات جامد لیپیدی(SLN) از جمله سامانه‌های دارورسانی پوستی می‌باشد.
هدف: بررسی پتانسیل SLN حاوی دوکسوروبیسین برای دارورسانی پوستی بر روی سلول‌های رده ی B16F10 (ملانوما) و موش‌های BALB/C که با سلول‌های B16F10 دچار سرطان پوست شده اند.
روش کار: از متد هموژنیزاسیون گرم برای تهیه نانو ذره‌ها استفاده شد و ویژگی‌های پارتیکل‌ها از قبیل سایز، پتانسیل زتا، مورفولوژی، درصد انکپسوله شدن دارو و پایداری 4 ماهه ی فرمولاسیون بررسی شد. با استفاده از تکنیک XRD و FTIR به ترتیب کریستالینیته و واکنش بین لیپید و دارو بررسی شد. همچنین میزان سمیت فرمولاسیون بر روی رده ی سلولی B16F10 بصورت برون تنی بررسی شد. در مطالعات درون تنی، وزن موش‌ها و حجم تومورهای ایجاد شده پس از استفاده نانوذرات حاوی دارو و گروه‌های کنترل (نانوذرات بدون دارو و داروی تنها) اندازه گیری شدند و نهایتا مطالعات هیستوپاتولوژیکی لازم صورت گرفت.
یافته ها: نانوذرات لیپیدی با سایز 91 نانومتر و درصد انکپسوله ی 86% دوکسوروبیسین در مدت 4 ماه پایداری مناسبی داشت و دارو بصورت مولکولی در ماتریکس لیپیدی توزیع و با لیپید واکنش داد. نانو ذرات دوکسوروبیسین، سمیت مناسبی بر روی رده ی سلولی B16F10 داشت و نتایج حاصل از اندازه گیری وزن موش‌ها و حجم تومورها و مطالعات هیستوپاتولوژیکی کارایی بالای این نانو ذرات را در دارورسانی پوستی اثبات کرد.
نتیجه گیری: با استفاده از نتایج حاصله، به نظر می‌آید که SLN حاوی دوکسوروبیسین می‌تواند برای دارورسانی پوستی در سرطان ملانوما بکار برده شود، لذا می‌توان با بررسی‌های بیشتر در آینده مورد استفاده قرار گرفت .