بررسی الگوی مصرف و تجویز داروی ونکومایسین در بیمارستان شهدای تبریز و مقایسه آن با پروتکلهای استاندارد جهانی
چکیده
مقدمه: Drug Utilization Evaluation(DUE) عبارت است از بررسي روش توزيع، تجويز و مصرف داروها در جامعه با تاکيد بر نتايج پزشکي، اجتماعي و اقتصادي مربوط به آن .اجراي موفقيت آميز يک مطالعه DUE سبب اطمينان از مصرف مناسب، مطمئن و مؤثر داروها خواهد شد. این روش بخصوص در مورد داروهایی با پنجره درمانی باریک، داروهای گران قیمت و دارای مورد استفاده خاص ارزش پیدا می کند. هم اکنون ونکومایسین تنها انتخاب مناسب جهت مصرف در موارد بروز مقاومت به ديگر آنتي بيوتيک ها نظير پني سيلين و متي سيلين می باشد. ولي در اثر استفاده هاي نابجا وغيرمنطقي در حال حاضر مقاومت هاي زيادي نسبت به ونکومايسين در سراسر دنيا گزارش مي شود. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی الگوی مصرف ونکومایسین به صورت آینده نگر، بررسی تعدیل دوز و موارد نیاز به مونیتورینگ در بیمارستان شهدای تبریز در مدت 6 ماه بصورت توصیفی بود.
روش کار: تمام بیمارانی که در مدت 6 ماه بنا به صلاحدید پزشکان بیمارستان شهدا ونکومایسین دریافت کرده بودند وارد مطالعه شدند. برای انجام این مطالعه از پروتکلهای درمانی Centre of Disease Control (CDC) وAmerican Society of Hospital Pharmacy (ASHP) استفاده گردید. در این تحقیق سعی ما بر این بوده است دلایل روتین شدن مصرف این دارو را که از علل اصلی مقاومت میکروبی می باشد پیدا کنیم.
نتایج: در مدت 6 ماه 75 بیمار ونکومایسین دریافت می کردند که از این میان تنها 7/30 درصد با گایدلاین مطابقت داشتند. موارد تجویز درست به شرح زیر می باشد:
بیمارانیکه کشت مثبت مقاوم به آنتی بیوتیکهای بتالاکتام داشتند (21/65 درصد).
پروفیلاکسی در موارد ریسک آلودگی به عفونت‌هایMRSA (39/17درصد).
بیمارانیکه نسبت به آنتی بیوتیکهای بتالاکتام آلرژی داشتند (05/13).
قطع دارو بر اساس نتایج کشت منفی در ادامه درمان (35/4 درصد).
از 75 بیمار مطالعه شده بیشترین تعداد بیماران بخاطر پروفیلاکسی قبل و بعد از عمل جراحی ونکومایسین دریافت نمودند (24 نفر). که از این میان تنها 7 مورد تجویز مطابق گایدلاین بود. در بین بیماران 38 نفر آزمایش کشت میکروبی برایشان درخواست شده بود یعنی 33/49 درصد بیماران بدون کشت میکروبی بودند. از طرف دیگر در افرادی که کشت داشتند 66/28 درصد تجویز بر اساس نتایج کشت ادامه پیدا نکرده بود، پس می توان نتیجه گرفت بیشتر موارد مصرف ونکومایسین بصورت روتین و عدم توجه به نتایج پاراکلینیک و دستورالعمل‌های استاندارد صورت گرفته که پیگیری نشده بودند (78 درصد).
نتیجه گیری: با وجود گایدلاین‌های جهانی مصرف ونکومایسین همچنان بصورت نادرست و غیرقانونی در مراکز درمانی آموزشی صورت می گردد. توضیح اینکه کادر درمانی مراکز آموزشی افرادی متخصص و به روز می باشند و احتمال دارد این مشکل در بیمارستان‌های غیر آموزشی به مراتب بیشتر باشد. بنابراین می توان گفت برنامه‌های جامع جهت هدفمند کردن مصرف داروها در تمام مراکز درمانی با حضور داروساز بالینی می تواند امری واجب و ضروری محسوب گرد