بررسی اثر شل کنندگی عروقی افشره سیر و تحمل ناشی از نیترو گلیسرین در شریان آئورت سینه ای ایزوله رت
Abstract
سير با نام علمي Allium sativum گياهي است از خانواده نهاندانگان و رده تک لپه‌اي‌ها. سير محتوي تركيبات متعددي است كه مطالعات باليني و آزمايشگاهي فراواني در مورد اثرات درماني آن انجام گرفته است كه بعضي از اين اثرات بصورت باليني نيز مطالعه گرديده و به اثبات رسيده است. مطالعات نشان مي دهد، سير خاصيت آنتي‌اكسيدانتي دارد و ميتواند ظرفيت آنتي اكسيدانتي بدن را افزايش دهد. از سير به عنوان تعديل کننده عملکرد قلبي- عروقي گزارش شده است. تا به امروز، بسياري از اثرات مطلوب تجربي و باليني از سير گزارش‌گرديده که اين پاسخ هاي بيولوژيکي عمدتا به کاهش ريسک فاکتور براي بيماري‌هاي قلبي- عروقي به خصوص عروق مربوط است و به افزايش سم‌زدايي ترکيبات خارجي و اثر آنتي‌اکسيدانتي سير نسبت داده مي‌شود.
نيتروگليسرين از داروهايي است كه در كنترل علايم آنژين صدري مورد استفاده قرار مي گيرد. اين دارو با تبديل به نيتريك اكسايد و يا تركيبات وابسته گشادي عروق ايجاد ميكند. عليرغم اثر عالي، تحمل به اين دارو بزرگترين مشكل درماني در مصرف طولاني مدت محسوب مي‌شود. اگرچه مكانيسم ايجاد تحمل به نيتروگليسرين بطور كامل روشن نشده، ليكن مكانيسم‌هاي احتمالي متعددي در اين زمينه مطرح است. از جمله ميتوان به استرس اکسيداتيو، گونه هاي فعال اکسيژن، كاهش ذخاير SH، غير حساس شدن آنزيم گوانيليل سيكلاز، اختلال در عملکرد اندوتليال، تغييرات در سيگنالينگ نيتروگليسرين يا مواد فعال درونزاد و... اشاره كرد. استرس اکسيداتيو ممکن است عامل تعيين کننده در توسعه تحمل به نيترات ها باشد و با مهار اکسيداتيو ALDH-2 و يا با اکسيد کردن کوفاکتورهاي کليدي آنزيم ها به طور مستقيم در تحمل نيتروگليسرين نقش داشته باشد.
در اين پژوهش، ابتدا اثر شل کنندگي افشره سير بر شريان آئورت سينه اي ايزوله رت در ارگان بس مورد مطالعه و اثبات قرار گرفته، سپس اثر افشره سير بر تحمل ناشي از نيتروگليسرين مورد ارزيابي قرار گرفت. براي مطالعه از رت هاي نر ويستار سالم در محدوده وزني 270 تا 300 گرم استفاده‌گرديد. بدين منظور بعد از بيهوشي با پنتوباربيتال سديم، آئورت سينه اي رت جدا و در حلقه‌هايي به طول 5 ميلي‌متر با حفظ اندوتليوم به ارگان بس منتقل شد. بعد از انطباق و ايجاد كشش پايه مطلوب، عملكرد عروقي با استفاده از اندازه‌گيري قابليت انقباض و شل شدن ارزيابي گرديد. هر آزمايش حداقل در 6 نمونه بافتي از حيوانات مختلف انجام شد.
مطالعه بر روي آئورت سينه‌اي ايزوله رت، اثر شل کنندگي وابسته به غلظت افشره سير بر انقباض با فنيل افرين يا پتاسيم کلرايد را آشکار کرد. ارزيابي نقش اندوتليوم با تخريب مکانيکي آن، نشان داد در اثر شلي افشره سير بر انقباض ناشي از فنيل افرين موثر مي باشد. ايندومتاسين و تترا اتيل آمونيوم در غلظت هاي بکار رفته تاثير معني داري بر اثر شل کنندگي عروقي افشره سير نشان ندادند. بررسي تاثير كلسيم خارج سلولي، نقش کانال هاي کلسيمي وابسته به ولتاژ را در اثر شل‌کنندگي افشره سير آشکار کرد. مطالعه تحمل به نيتروگليسرين متعاقب انقباض ناشي از فنيل‌افرين حاكي از آن است که انكوباسيون بافت در حضور موثرترين دوز شل كننده نيتروگليسرين بصورت معني دار پاسخ شل‌كنندگي نيتروگليسرين را نسبت به گروه كنترل كاهش مي دهد. تاثير افشره سير بر تحمل ناشي از نيتروگليسرين روي آئورت، به صورت وابسته به غلظت بدست آمد که با غلظت 5/0 ميکروليتر بر ميلي‌ليتر باعث کاهش و با غلظت‌هاي 1 و 2 ميکروليتر بر ميلي‌ليتر به طور معني‌داري منجر به افزايش تحمل ناشي از نيتروگليسرين گرديد. N-استيل سيستئين (NAC) که به عنوان جاروب‌‌کننده غير اختصاصي گونه‌هاي فعال اکسيژن مطرح است و اثرات آنتي اکسيدانتي بسيار بالايي نشان مي دهد، توانست تحمل افزايش يافته نيتروگليسرين توسط افشره سير را در غلظت‌هاي مذکور کاهش دهد، لذا دخالت نقش آنتي‌اکسيدانتي و محافظ عروقي با NAC مطرح گرديد و از روي تاثير مشابه که با استفاده از عصاره هسته انگور قرمز حاصل گرديد، مورد تاييد قرار‌گرفت.