مطالعه میزان شیوع نارسایی های کبدی ناشی از مصرف داروها در بخش گوارش بیمارستان امام رضای تبریز

Abstract

مقدمه بروز سمیت کبدی ناشی از دارو یک علت عمده بیماری کبدی حاد و مزمن است و شدت این آسیب از تغییرات غیر اختصاصی در ساختار کبد تا نارسایی حاد کبد، سیروز و سرطان کبد متغیر است. شایع ترین علل دارویی سمیت کبدی عبارتند از استامینوفن، آنتی بیوتیک ها، استاتین ها، داروهای شیمی درمانی، آنتی توبرکلوزیس ها و داروهای گیاهی. درمان سمیت کبدی ناشی از دارو عبارت است از قطع فوری عامل ایجاد کننده، درمان حمایتی، علامتی و ارجاع بیمار جهت پیوند کبد در صورت بروز نارسایی حاد کبدی. هدف از این مطالعه بررسی میزان شیوع نارسایی کبدی ناشی از مصرف دارو در بیمارستان امام رضای تبریز بود.مواد و روش ها در یک مطالعه ی مقطعی که به صورت توصیفی گذشته نگر انجام گرفت، 230 بیمار مورد پژوهش قرار گرفتند که این 230 بیمار به صورت رندوم و طرح اولیه از حدود 350 بیمار کبدی که در مدت یک سال (مهر 89 تا مهر 90) در بخش گوارش بیمارستان امام رضا بستری شده بودند، انتخاب شدند. در این مطالعه میزان شیوع سمیت کبدی در ارتباط با داروها و ارتباط نارسایی های کبدی فوق با دوز مصرفی داروها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج ونتیجه گیری میانگین سنی برای بیماران مرد 9/147/53 سال ومیانگین سنی برای بیماران زن 9/181/51 سال بود و میانگین مدت بستری در بیماران مرد 9/34/6 روز و میانگین مدت بستری در بیماران زن 8/38/6 روز بود.در 35/4 درصد بیماران مورد آزمون، آسیب کبدی به علت استفاده از داروهای هپاتوتوکسیک بود (10 نفر از 230 بیمار). از این 10 بیمار، 5 بیمار زن و 5 بیمار مرد بودند. داروهای دخیل در سمیت کبدی عبارت بودند از داروهای ضد سل، داروهای آنتی تیروئید، داروهای ضد روماتیسمی، استامینوفن، داروهای ضد تشنج، داروهای مربوط به شیمی درمانی.میانگین سطح آنزیم های کبدی در روز اول، هفتم و چهارده نشان می دهد که بیماران با سطح آنزیم های کبدی بالا مدت بستری طولانی تری نسبت به بیماران با سطح آنزیم های کبدی کم دارند. از نظر آماری ارتباط معنی داری بین سطح آنزیم های کبدی در روز اول و دوز داروهای هپاتوتوکسیک مصرفی توسط بیماران وجود داشت.با توجه به اینکه شدت آسیب کبدی ناشی از داروها بستگی مستقیم به دوز دریافتی و غلظت پلاسمایی داروهای هپاتوتوکسیک دارد، لذا توصیه می شود در طول دوره درمان به طور متناوب سطح سرمی داروهای هپاتوتوکسیک و سطح آنزیم های کبدی کنترل شود. هم چنین به سامان رساندن یک پرونده کامپیوتری که شامل تمام اطلاعات بیمار از جمله سابقه دارویی، سابقه بیماری های زمینه ای در خود بیمار و خانواده اش و بسیاری از اطلاعات دیگر از بدو تولد فرد باشد ، می تواند به پزشک در تشخیص به موقع آسیب کبدی ناشی از دارو یاری رساند.