طراحی و ارزیابی خصوصیات فیزیکوشیمیائی و نفوذ روده ای نانو ذرات وانککمایسین

Abstract

مقدمه: از تحقیقات مهم درعلم داروسازی، بهبود نفوذ و جذب داروها می باشد. وانكومایسین هیدروكلراید آنتی‌بیوتیك گلیكوپپتیدی است كه فعالیت زیادی بر علیه باكتریهای گرم مثبت دارد اما متأسفانه این دارو به علت نفوذپذیری گوارشی بسیار کم، بازدهی بدنی بسیار کمی از راه خوراکی دارد. هدف از این مطالعه، تهیه و بررسی نفوذ پذیری روده¬ای نانوذرات وانكومایسین به منظور افزايش فراهمي زيستي این دارو مي باشد. روش كار: نانوذرات وانکومایسین با استفاده از تکنیک امولسیون مضاعف (W1/O/W2) به روش تبخیر حلال تهیه شدند. اودراژیت RS-100 وPLGA (پلی لاکتیک کو گلیکولاید) به عنوان پلیمرهای نامحلول در آب، در فاز آلی امولسیون اولیه حل شدند. وانکومایسین حل شده در آب مقطر به عنوان فاز ابی امولسیون اولیه و دی کلرو متان به عنوان حلال آلی امولسیون اولیه و محلول 2/0 % پلی وینیل الکل به عنوان فاز خارجی امولسیون ثانویه انتخاب گردیدند. در این بررسی نانوپارتیکل ها با نسبت های مختلف دارو به پلیمر تهیه شدند و میزان بارگیری، کارایی بارگیری، بازده تولید، اندازه ذرات، آنالیزهای حرارتی( (DSC، کریستالوگرافی XRPD))، اسپکتروسکوپی (FT-IR) و تعیین پتانسیل زتا انجام گرفت. بررسی رهش دارو از نانوپارتیکل ها در محیط بافر فسفات سالین (4/7pH=) انجام گردید. برای انتخاب فرمولاسیون منتخب، با استفاده از روش EOD (Experimental of Design) نسبت به تغییر یک یا تعدادی از فاکتورهای ساخت مانند زمان همزدن، سرعت همزدن، غلظت فازهای آبی و آلی و غلظت امولسیفایر اقدام گردید. برای انجام آزمایشات نفوذپذیری از تکنیک SPIP (single pass intestinal perfusion) استفاده شده است. در این روش حدود 10 سانتیمتر از ژژونوم موش صحرایی بیهوش کانوله شده و نانوسوسپانسیون مورد مطالعه از آن عبور داده شد. مطالعه در دو گروه كنترل و تست انجام گرفت. غلظت دارو در نمونه های ورودی و خروجی با روش HPLC اندازه گیری شد و نهایتاً Peff (نفوذپذیری مؤثر روده ای) محاسبه گردید. نتایج: میانگین اندازه ذره ای، کارآیی بارگیری دارو و بازده توليد برای نانوذرات منتخب تولید شده با پلیمر RS-100 (F2، با نسبت دارو به پلیمر2: 1) به ترتیب 430 نانومتر، 89% و98% و برای نانوذرات منتخب تولید شده با پلیمر PLGA (F5، با نسبت دارو به پلیمر1: 1) به ترتیب 461 نانومتر، 67% و96% بود. با توجه به طیف های DSC، XRPD و FTIR وانکومایسین در تمام فرمولاسیون ها پایدار باقی ماند. نانوپارتیکل های حاصل از پلیمر RS-100 رهش آهسته تری نسبت به پلیمر PLGA نشان دادند. اندازه ذره ای با سرعت همزدن رابطه مستقیم و با حجم فاز آلی و آبی (W2)، زمان همزدن و غلظت امولسیفایر رابطه عکس نشان داد. کارایی بارگیری با حجم فاز آلی و زمان همزدن رابطۀ عکس و با بقیۀ پارامتر ها رابطه مستقیم داشت. بازده تولید با حجم فازهای آلی و آبی (W2)رابطه عکس و با بقیۀ پارامترها رابطه مستقیم دارد. در اغلب موارد معادله بدست آمده دارای 98/0<R2 است. ضریب نفوذپذیری مؤثر وانکومایسین با پلیمر اودراژیت RS-100 در غلظتهای 200 ،300 و400 میكروگرم بر میلی لیتر به ترتیب cm/sec 5-10 (77/2) 17/6 ، cm/sec 4-10 (48/0 ) 01/1 و cm/sec5-10 (82/2 ) 68/3 و ضرایب بدست آمده برای محلول دارویی به ترتیب cm/sec5-10 (93/1 ) 92/ 2، cm/sec5-10 (32/1) 66/4 و cm/sec5-10 (09/1 ) 96/1 تعیین گردید. ضریب نفوذپذیری مؤثر نانوذرات وانکومایسین با پلیمر PLGA در غلظتهای 200، 300 و 400 میكروگرم بر میلی لیتر به ترتیب cm/sec 4-10 (26/0) 78/1 ، cm/sec 4-10 (29/0) 66/1 و cm/sec 4-10(44/0 ) 57/1 و برای محلول دارویی cm/sec5-10 (66/2 ) 11/ 6 ، cm/sec 5-10 (45/2) 87/3 و cm/sec5-10 (64/1 ) 54/2 تعیین گردید. مطالعات آماری نشان داد كه افزایش نفوذپذیری روده¬ای نانوذرات انکومایسین تهیه شده با پلیمر PLGA بالاتر از نانوذرات تهیه شده با پلیمر 100 RS- می باشد. همچنین افزایش نفوذپذیری در غلظت های مورد آزمایش در گروههای تست و کنترل معنی دار است (05/0 P<). نتیجه گیری: جذب روده¬ای نانوذرات وانکومایسین در مقایسه با محلول آن افزایش قابل توجهی دارد. افزایش نفوذ پذیری برای نانوذرات تهیه شده با پلیمر RS-100 و پلیمر PLGA رابطه مشخصی وجود ندارد، بطوریکه بیشترین نفوذپذیری در نانوذرات تهیه شده با پلیمر RS-100 در دوز g/mlµ 300 و برای نانوذرات تهیه شده با پلیمر PLGA در دوز g/mlµ 200 بدست آمد.