بررسی بازار مصرفی داروها ولوازم آرایشی و بهداشتی تقلبی و قاچاق طی سالهای 89-88 در استان آذربایجانشرقی

Abstract

استفاده از یک نام تجاري برای فرآورده هاي دارويي بدون اخذ مجوز از سازنده اصلي آن بعنوان تقلب و داروی مذبور به عنوان داروی تقلبی تعریف می شود. داروهايي هم که مجوز لازم براي پخش و توزيع از سوی نظام بهداشتي و درماني آن کشور را دريافت نکرده باشند، به عنوان داروي قاچاق معرفي مي شوند. طبق آمارهای سازمان بهداشت جهاني (WHO) تخمين زده مي شود كه ۷ الي ۱۰ درصد داروهاي موجود در جهان تقلبي باشند. ولی این رقم در کشورهای فقیرتر و در حال توسعه به 90 درصد هم می رسد. قاچاق دارو پس از مواد مخدر و اسلحه در دنیا، وحشتناک ترین نوع قاچاق است زیرا در این صورت جان مردم با تهدید جدی مواجه می شود. همه آسيب هاي اقتصادي وارده در برابر ضرر جاني كه بيماران از داروهاي تقلبي مي بينند قابل چشم پوشي است. گزارشات رسیده از مرگ 89 کودک در هائیتی در(1990)، 2500 کودک در نیجریه(1996) وصد ها گزارش دیگر موید این واقعیت است. در مطالعه انجام گرفته در شهرستان تبریز آماری که از بررسی موارد کشف شده اقلام قاچاق بدست آمد رقم 7/8 درصد ارزش ريالي بازار داروئي را نشان می دهد که مقدار واقعی آن می تواند حتی تا سه برابر مقدار كشف شده نیز باشد و دلیل آن نیز پنهانی بودن این پدیده ومحدوديت هاي كشف واستناد به گزارش موارد ثبت شده است. در بین اقلام قاچاق و تقلبی ، 93/30 درصد مربوط به داروهای ویتامینی و تقویتی ، 56/24 درصد مربوط به داروهای چاقی و لاغری ، 56/15 درصد هم مربوط به داروهای مخدر و 05/29 درصد ساير اقلام دارويي می شد. از آنجا که سه گروه دارویی گزارش شده در راس هرم جزو گروه های خطرناک دارویی هستند لازم است نگاه ویژه ای به این امر صورت پذیرد. مصرف كنندگان داروهاي تقلبي علاوه بر خسارت مالي باخطر عوارض جانبي داروها واز دست دادن فرصت وامكان درمان به علت بي اثر بودن داروي فاقد ماده م‍ؤثره ومقدار كم دارو مواجه هستند. آگاه سازي همگاني، اتخاذ تدابير رديابي اصالت دارو و اعمال كنترل و نظارت هاي قانوني جهت مقابله با اين پديده غير انساني ضروري است.