استفاده از طرح Central Composite در فرمولاسیون و بهینه سازی قرص دی والپروئکس با رهش تاخیری
Abstract
دی والپروئکس سدیم یک داروی ضد صرع است که در درمان اختلالات دوقطبی و نیز پیش گیری از سردردهای میگرنی استفاده می شود. به علت عوارض گوارشی این دارو، برای پذیرش بهتر بیمار، از روکش روده ای این دارو برای کاهش این عوارض استفاده می شود. روکش روده ای به کار رفته مقاوم به محیط اسیدی با 2/1 = pH، بوده و در محیط بافر فسفات با 5/7= pH، انحلال می یابد. این دارو در محیط روده ای به یون والپروات تجزیه شده و جذب می گردد و روی گیرنده های GABA اثر می گذارد. در این مطالعه سعی شده است از طرح Centeral Composite، در فرمولاسیون و بهینه سازی قرص های دی والپروئکس با رهش تأخیری استفاده شود. به علت طبیعت مومی دی والپروئکس، این دارو ریزش نامطلوبی دارد، به این منظور از اکسیپیان های مختلف برای بهبود ریزش و سختی قرص ها استفاده شد. طراحی فرمولاسیون ها با استفاده از طرح آماری Centeral Composite با نسبت های مختلف اکسیپیان ها انجام گردید. سرعت ریزش فرمولاسیون ها و نیز سختی قرص های تهیه شده، تعیین گردید و با استفاده از نرم افزار Minitab، آنالیز شد و در آموزش و ارزیابی مدل مورد استفاده قرار گرفت و فرمولاسیون های مناسب از لحاظ ریزش پذیری و سختی قرص ها، توسط این نرم افزار انتخاب شدند. ۴ فرمولاسیون محلول روکش روده ای تهیه شد که یکی از روکش ها که شامل Kollicoat® MAE 30 DP و PG 1% که به لحاظ پروسه ساخت و روکش دادن و مقاومت به محیط اسیدی مطلوب بود انتخاب شد. در نهایت تست انحلال از قرص های روکش دار فرمولاسیون های مطلوب، در 2/1 = pH و 5/7= pH به عمل آمد و با قرص خارجی Depakote® مقایسه شد. از بین فرمولاسیون های مطلوب، فرمولاسیون های F1, F3, F11, F22 که پس از 10 دقیقه قرارگیری در محیط بافر فسفات، با آزاد سازی درصد بالایی از ماده مؤثره موجود در قرص که تقریباً به میزان 80 % می باشد، انتخاب شدند. این طور می توان نتیجه گیری کرد که استفاده از طرح Centeral Composite، کمک می کند که طراحی فرمولاسیون های مطلوب داروی دی والپروئکس از لحاظ ریزش و سختی، در زمان کوتاه تری انجام گیرد.