بررسی هزینه ها و عوارض جانبی دارو درمانی بیماران هموفیلیک در تبریز

Abstract

مقدمه هموفیلی یک اختلال خونریزی دهنده مزمن است که با کمبود ارثی فاکتورهای انعقادی (فاکتور VIII در هموفیلی A و فاکتور IXدر هموفیلی B) همراه است. درمان رویکرد بالینی این بیماری، جایگزینی فاکتور های انعقادی می باشد که به روش های مختلف صورت میگیرد . حدوداگ‍ 6561 بیمار هموفیلیک در انجمن بیماران هموفیلی ایران ثبت شده اند که شیوع بالاتر از 6-7 در 100000 نفر را نشان می دهد.. علایم شایع بیماری عبارتند از کبودی حاصل از صدمات کوچک که می تواند منجر به یک هماتوم (تجمع خون در زیر پوست) گردد ، خونریزی تمایل به خونریزی از بینی ،دهان و لثه ها، با یک صدمه کوچک نظیر مسواک زدن یا اعمال دندانپزشکی اغلب نشانگر هموفیلی است ، خونریزی درون مفصلی خونریزی درون مفصلی باعث درد و عدم تحرک می گردد. نحوه درمان در ایران بر اساس تقاضا (On-demand) صورت میگیرد.درمان اصلی هموفیلی دریافت فاکتور های انعقادی مورد نیاز بیماران بسته به نوع بیماری شان است. با توجه به گستردگی بیماری در ایران و مزمن بودن بیماری و نیاز به درمان مادام العمر آن، هزینه های ناشی از درمان میتواند بار مالی بزرگی را بر سیستم درمانی و بیمه ای کشور و خود بیماران وارد کند. در این بیماران تعدد درمان های فارماکولوژیک مانند دارو و فراورده های خونی وجود دارد که احتمال بروز عوارض جانبی را در آنان افزایش میدهد که خود عوارض جانبی، علاوه بر هزینه های ناشی از درمانهای مستقیم ، عامل موثری در افزایش هزینه های درمانی می باشد. مطالعه حاظر، بررسی بر روی هزینه ها و عوارض جانبی درمان در بیماران هموفیلیک می باشد. بیماران مراجعه کننده به درمانگاه خون بیمارستان های شهید قاضی وکودکان در تبریز برای مطالعه دعوت شدند. ازافراد داوطلب بدون هیچ گونه محدودیت سنی و یا جنسی خواسته شد که پرسشنامه را تکمیل کنند. پرسشنامه شامل چهار بخش‌؛ اطلاعات عمومی بیماران، درمان و هزینه های آن و عوارض جانبی بود. تکمیل پرسشنامه با بررسی سوابق بیماران، پرسش مستقیم ازآنان و همچنین با جمع آوری اطلاعات از منابع مختلف مانند داروخانه ها، آزمایشگاه ها، پزشکان، بانک خون، و غیره صورت گرفته و نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه13) تجزیه و تحلیل شد.جمع آوری داده ها بین سپتامبر 2009 و دسامبر 2010 انجام شد. نتیجه گیری 81 بیمار مراجعه کننده به دو مرکز هماتولوژی در شهر تبریز در مطالعه وارد شدند. میانگین سنی افراد 8811 03/19 (1سال تا 47 سال) بود و %6/29 آنان زن بودند.12 نفر از بیماران بی سواد و بقیه با سواد بودند و از این بیماران 54 نفر مبتلا به هموفیلی نوع A و6 نفر هموفیلی نوع B و10 نفر مبتلا به وون ویلبراند و 2 نفرمبتلا به سندرم گلانزمن و 9 نفر مبتلا به سایر اختلالات انعقادی بودند. 9/51% بیماران دچار افت تحصیلی شده بودند. در بیماران مورد مطالعه هیچکدام HIV مثبت نبوده ولی20 نفر به هپاتیت C و4 نفر به هپاتیت B مبتلا بودند. خستگی و گیجی ، تب و واکنش های آلرژیک در حین و بعد از تزریق به عنوان عوارض جانبی اصلی تزریق ویال حاوی فاکتور های انعقادی گزارش شده است. هزینه تجویز ویال حاوی فاکتور های انعقادی و پرستاری سنگین ترین هزینه درمان هموفیلی بودند. در درمان استاندارد برای 81 بیمار، هزینه های مستقیم سالانه 0 49/146621 برآورد شد. د. این مطالعه شیوع عوارض جانبی و هزینه های روش های درمانی رایج در بیماران مبتلا به هموفیلی را نشان میدهد. این مطالعه نشان می دهد که نیاز به تیم کنترل عوارض جانبی در این درمانگاه ها به منظور دستیابی به نتایج بهتر درمانی وجود دارد. ضرورت بررسی و بد طراحی پروتکل درمان با داروهای جدید کم عارضه تر احساس می شود. در حال حاضر روش های پیشگیرانه مورد استفاده در ایران کارآمد هستند اما تلاش بیشتری برای کاهش بار مالی از این بیماری مورد نیاز است.