بررسي فعالیت آنتی اکسیدانی و ترکیبات شیمیایی برگهای گیاه Berl.ex Dc Ribes bibersteinii

Abstract

گياهRibes biberstenii با نام فارسي انگور فرنگي صخره زی يا قره قاط يکی از گونه های بومی ايران می باشد که به خصوص در مناطق شمال غربی انتشار گسترده ای دارد. در طب سنتی ايرانيان به عنوان ضد درد موضعی، ضد التهاب و برای درمان اسهال، آرتريت و فارنژيت به کار مي رود. بر اساس يافته های موجود تا کنون هیچ گونه بررسی فيتوشيميايی بر روی برگهای این گیاه صورت نگرفته است. از آنجا که یکی از جنبه های درمانی و پیشگیری کننده ی بسیاری از بیماریها، فعالیت آنتی اکسیدانی گیاهان به شمار می رود، لذا جستجوی این فعالیت در این گیاه وگیاهان مشابه می تواند بسیاری از اثرات مشاهده شده در آنها را توجیه کند.

هدف: هدف از اين تحقيق به طور کلي بررسی ترکيبات شيميايی و مطالعه فعاليت آنتی اكسيدانی فراکسیونها و ترکيبات شیمیایی خالص شده از گونه مذكور مي باشد. روش کار و مواد: ابتدا توسط روش استخراج اتوماتيک (سوکسله) عصاره های مختلف n هگزانی، دی کلرومتانی و متانولی برگهای گياه تهيه شد، سپس عصاره های nهگزانی و دی کلرومتانی توسط روش VLC وعصاره متانولی توسط روش SPE (Extraction Phase Solid )، فراکسیونه شدند. آنگاه اقدام به جداسازی اجزاء مختلف هريک از عصاره ها با روش های مختلف كروماتوگرافی گردید. پس از خالص سازی ترکيبات تشکيل دهنده ی فراکسيون ها، شناسايی ساختار شيميايی آنها توسط روشهای مختلف اسپكتروسكوپی (HNMR ، CNMR، UV-visible) انجام گرديد. هم چنين بررسي فعاليت آنتي اکسيداني فراکسيونها و ترکيبات خالص سازي شده با روش DPPH انجام شده و RC50 آنها تعیین گردید.

یافته ها: شناسايی ساختمان شيميايی ترکيبات خالص سازی شده تا کنون حضور چهار ترکيب: 1. کرستین 3 گلوکوزیل (2-1) گلوکوزید 2. کرستین 3 گزیلوزیل (2-1) گلوکوزید 3. کامفرول 3 گلوکوزیل (2-1) گلوکوزید 4. کامفرول 3 گلوکوزیل 5 گلوکوزید

را نشان می دهد. هم چنين با توجه به نتايج حاصل از بررسی فعاليت آنتی اکسيدانی و اندازه گيری RC50، فراکسيون های متانولی اين گياه و ترکيبات شناسايی شده، اثر آنتی اکسيدانی قابل توجهی از خود نشان داده اند که امکان دستيابی به محصولات دارويی با فعالیت آنتی اکسيدان جديد را فراهم می سازد.