مقایسه اثر ضد میکروبی نانوذرات کلاریترومایسین با محلول این دارو
Abstract
عنوان: مقايسه اثر ضد ميکروبي نانو ذرات کلاريترومايسين با محلول اين دارو مقدمه و هدف: سيستم هاي جديد دارورساني نظير نانو ذرات سبب بهبود اثر بخشي داروها شده اند. مطالعات انجام شده بر روي نانو ذرات آنتي بيوتيک هاي مختلف نشان مي دهد که سوسپانسيون حاوي اين ذرات اثر ضد ميکروبي بهتري دارد. اگر آنتي بيوتيك ها به صورت ذرات نانو فرموله شوند، نفوذ به بافت عفوني مناسب تر و اثر ضد ميكروبي آنها بيشتر مي گردد.
كلاريترومايسين یک آنتی بیوتیک وسيع الطيف از دسته ماكروليدها بوده و در درمان عفونت ناشي از طيف وسيعي از باكتري ها از جمله عفونت هاي مجاري تنفسي فوقاني و تحتاني و عفونت هاي پوست وگوش و بافتهاي نرم كاربرد دارد. كاربرد رايج ديگر كلاريترومايسين در درمان زخم معده ناشي از هليكو باكتر پيلوري مي باشد. هدف از مطالعه حاضر تهيه نانو ذرات کلاريترومايسين به منظور بهبود اثر ضد ميكروبي آن و مقايسه با محلول اين دارو مي باشد.
مواد و روش ها: در تهيه نانو ذرات كلاريترومايسين تكنيك Modified Quasi Emulsion Solvent Diffusion (MQESD) به دليل محلوليت كم اين دارو در آب به كار رفت. در اين روش كلاريترومايسين و PLGA در استون به عنوان حلال مشترک قابل اختلاط با آب حل شده و سپس به فاز آبي حاوي 2% PVA در حال هم زدن زير هموژنايزر افزوده گرديد. در اين حالت يك شبه امولسيون تشكيل مي گردد كه فاز داخلي آن حاوي دارو، پليمر و حلال قابل اختلاط با آب مي باشد. انتقال حلال از فاز داخلي به فاز آبي موجب تشكيل نانو ذرات دارو و پليمر مي شود. در تهيه نانو ذرات از نسبت هاي متفاوت دارو به پليمر استفاده شد. همچنين براي تهيه نانو ذرات پليمر عاري از آنتي بيوتيك (به عنوان کنترل منفي در آزمايشات کشت ميکروبي) نيز از روش مذکور بهره گرفته شد. نانو ذرات تهیه شده از نظر ویژگی هایی مثل میانگین و توزیع اندازه ذره ای توسط دستگاه Laser diffraction particle size analyzer و نیز خصوصیات مورفولوژیکی بوسیله میکروسکوپ الکترونی بررسی گرديد.
جهت مقايسه اثر ضد ميکروبي نانو ذرات تهيه شده، با محلول دارو از روش کشت ميکروبي باكتريهاي هاي حساس به اين آنتي بيوتيك (از جمله استافيلوکوک اورئوس، اشرشيا کلي، سالمونلا، هموفيلوس آنفلوانزه و استرپتوكوكوس پنومونيه) و سپس مقايسه اثر ضد ميكروبي محلول و نانو ذرات با استفاده از دو روش 1- محاسبه ارزش MIC (حداقل غلظت مهار کنندگي) براي محلول و نانوذرات دارو و 2- تعيين قطر هاله عدم رشد ايجاد شده توسط محلول و نانوذرات دارو به عنوان پارامتر مقايسه اي استفاده شد. براي محاسبه اين پارا مترها به ترتيب از روش هاي کشت در محيط مايع (با روش رقيق سازي هاي متوالي) جهت تعيين MIC و نيز کشت در محيط جامد (با روش ايجاد چاهک در پليت) جهت محاسبه قطر هاله عدم رشد استفاده گرديد.
نتایج و بحث: نتایج حاصل نشان می دهد که نانو ذرات تهیه شده دارای میانگین اندازه ذره ای 270-244 نانومتر بوده و هم چنین از لحاظ مورفولوژیکی كاملا گرد بوده و توزيع اندازه ذره اي باريكي دارند. هم چنين نتايج حاصل از آزمایش های میکروبی انجام گرفته روي نانو ذرات تهيه شده و محلول دارو در هر دو محيط جامد و مايع و مقايسه MIC و قطر هاله هاي عدم رشد ايجاد شده توسط نانو ذرات و محلول ، نشان ميدهد كه اثر ضد ميكروبي نانو ذرات نسبت به محلول دارو افزايش يافت (P<0.05)، طوري كه بيشترين افزايش اثر بدست آمده با هر دو روش، عليه باكتري استافيلوكوكوس اورئوس و كمترين افزايش مربوط به باكتري سالمونلا بود. كمترين غلظت مهاري نانوذرات تهيه شده برابر با 19/0 و 50 ميكرو گرم بر ميلي ليتر در مقايسه با داروي محلول 56/1 و 200 ميكرو گرم بر ميلي ليتر به ترتيب عليه باكتري استافيلوكوكوس اورئوس و سالمونلا تعيين شد. اين افزايش اثر از طريق مكانيسم هايي چون افزايش برداشت نانوذرات توسط باكتري ها و افزايش پايداري آن در شرایط اسیدی محیط کشت باکتری ها نسبت به داروي خالص، توجيه پذير است. نسبت هاي مختلف پليمر تاثير معني داري در اثرات ضدباكتريايي نانو ذرات تهيه شده نداشت .(P>0.05)
در نهايت مي توان نتيجه گرفت كه تهيه نانو ذرات از داروي كلاريترومايسين به روش Modified Quasi Emulsion Solvent Diffusion و با استفاده از پليمرPLGA سبب بهبود اثر ضد ميكروبي اين دارو در مقايسه با محلول آن گرديد.