تعیین ، پیش بینی و بهینه سازی محلولیت دیگوگسین با استفاده از کمک حلالهای رایج تزریقی
Abstract
محلولیت یکی از مباحث مهم علم داروسازی می باشد چون بیشتر داروها محلولیت کمی دارند، بنابرین افزایش محلولیت داروها در بسیاری از زمینه ها ی داروسازی از جمله تهیه اشکال دارویی محلول ضروری می باشد. برای افزایش محلولیت روش های متفاوتی وجود دارد و روش کوسولوانسی مهمترین و پر کاربردترین روش می باشد. چون این روش یک روش ساده، اثرات جانبی کم، کم هزینه و قدرت افزایش محلولیت بالا بوده و زمان بر نیست. هدف از این مطالعه تعیین، پیشبینی و بهینه سازی محلولیت دیگوکسین با استفاده از کمک حلالهای رایج تزریقی است.
در مطالعه حاضر محلولیت داروی دیگوکسین در سیستم حلال های متفاوت حاوی مخلوط آب، اتانول و پروپیلن گلیکول، با استفاده از روش shake-flask در دمای C 25 تعیین شد. بعد از رسیدن محلول ها به حالت تعادل و بعد از سانتریفوژ کردن با استفاده از فیلتر صاف، و با دستگاه اسپکتروفتومتر UV تعیین مقدار گردید و با استفاده از این داده ها مدل آماری - ریاضی توسط روش آماری Mixture design بدست آمد و سپس جهت آزمودن مدل محلولیت دیگوکسین در چند مخلوط حلال پیش بینی شد و با محلولیت واقعی مقایسه گردید. با استفاده از محلولهای منتخب فراورده تزریقی با pH و اسموتیسیته مناسب تهیه و آزمایشات پایداری بر روی آنها صورت گرفت به این صورت که محلولها را در دمای C 45 و رطوبت نسبی 75% قرار داده شدند و تا 6 ماه بصورت ماهانه نمونه برداری و مقدار داروی باقی مانده با استفاده از HPLC اندازه گیری شد.
در این مطالعه مشاهده شد که اتانول بیشترین افزایش را در محلولیت داروی دیگوکسین دارد و با روش کوسولوانسی می توان محلولیت دیگوکسین را تا 100 برابر نسبت به آب خالص افزایش داد و درصد خطایی (22%) بدست آمده بین داده های مشاهده شده و محاسبه شده توسط مدل پیشنهاد شده برای پیش بینی، بیانگر قدرت پیش بینی مدل در یک محدوده قابل قبول است. و داده های بدست آمده از آزمون پایداری نشان داد که فرمولاسیون منتحب بعد از مدت 6 ماه دارای پایداری قابل قبول بود.
این مطالعه نشان داد که می توان محلولیت داروی دیگوکسین را با استفاده از روش کوسولوانسی تا 100 برابر محلولیت آبی دارو افزایش داد. محلولیت آبی دیگوکسین را در سیستم حلال های پروپیلن گلیکول و اتانول توسط مدل ارائه شده پیش بینی و فرمولاسیون های تزریقی پایدار از این دارو تهیه نمود.