روشهای جدید تشخیص سرطانهای دهان

Abstract

سرطان پس از بيماريهاي قلبي عروقي دومين علت شايع مرگ و مير در ايالات متحده مي‌باشد. در اين بين بدخيميهاي دهاني 3% تمام سرطانها را در مردان و 2% تمام سرطانها را در زنان تشكيل مي‌دهند. ميزان بقاي كلي بيماران مبتلا به بدخيميهاي دهاني 50% تخمين زده شده است. آنچه كه امروزه در محافل علمي مد نظر است تشخيص زودهنگام سرطان است و آنچه كه اساس تمام سطرانها را تشكيل مي دهد از دست دادن پاسخ دهي به مهار كننده‌هاي رشد است. يك سرطان از طريق تهاجم موضعي ومتاستاز به ساير نقاط بدن و به بافتهاي اطراف گسترش مي‌يابد. شايعترين سرطان دهان SCC مي‌باشد. اين نئوپلاسم بدخيم از سلولهاي اپيتليالي منشأ گرفته يا مشخصات مورفولوژيك آنها را نشان مي‌دهد.SCC در تمامي قسمتهاي حفرة دهان تشكيل شود ولي شايعترين نواحي وقوع آن لب پايين، كناره هاي زبان و كف دهان است. بدليل شيوع بالاي اين كارسينوم اكثر تحقيقات انكولوژي دهان، بر روي تشخيص زودهنگام اين سرطان متمركز شده است. براش بيوپسي دهاني و استفاده از تومورماركرها از روشهاي جديد در تشخيص سرطانهاي دهان مي‌باشد. براش بيوپسي دهاني روشي نوين براي تشخيص وجود ضايعات سرطاني يا پيش سرطاني درسطوح اپيتليوم است. در اين روش ساده كه توسط دندانپزشكان عمومي نيز قابل كاربرد است، نمونه‌ها توسط يك برس حلقوي مودار برداشته مي‌شوند. نمونه‌ها بايستي در برگيرنده تمامي لايه‌هاي سلولي اپيتليوم باشد و سپس بر روي لام شيشه‌اي پخش مي‌شود. بعد از آن نمونه‌ها در تماس با محلول و يا اسپري فيكساتيو قرارداده شد و همراه با فرم درخواست بافتي كه شامل اطلاعاتي مانند اسم، جنس ، سن بيمار، محل ضايعه و توصيف كلينيكي آن مي‌باشد به آزمايشگاه ارسال مي‌شود. سرانجام نتيجة آزمايش معمولاً به سه صورت Normal (طبيعي)، Suspicious ( مشكوك ) و يا Malignant ( بدخيم) گزارش مي‌شود. استفاده از تومور ماركرها روش نوين ديگري در تشخيص سرطان‌ها مي‌باشد. تومور ماركرها موادي هستند كه توسط سلولهاي سرطاني و گاهاً سلولهاي طبيعي ساخته مي‌شوند. اين مواد، ممكن است به مقدار فراوان در خون ادرار افراد مبتلاء‌ به سرطان يافت شوند. حضور اين امواد در ادرار يا خون افراد سالم ، با احتمال كمتر نيز ممكن است ديده شود. انواع مختلفي از تومور ماركرها وجود دارند كه برخي از آنها منحصراً در نوع خاصي از سرطان ديده مي‌شوند حال آنكه ساير تومور ماركرها ممكن است در انواع مختلف سرطانها يافت شوند. اين مواد توسط تركيب ادرار يا خون افراد با آنتي بادي‌هاي اختصاصي اين پروتئينها شناسايي مي‌شوند. علي‌رغم اينكه تاكنون تومور ماركرهاي زيادي كشف شده‌اند ولي فقط ماركر PSA (Prostatic specific Antigen ) توانسته است داراي ارزش اثبات شده در تشخيص زودهنگام سرطان باشد. با اين وجود، دانشمندان مشغول تحقيقات گسترده درمورد ساير تومور ماركرها مي‌باشند و به نتايج اميدواركنند‌ه‌اي نيز رسيده‌اند. در فصول بعد به تفصيل در مورد اين روشها به بحث خواهيم پرداخت.