بررسی میزان شیوع براکسیسم و عوامل مرتبط با آن در کودکان و نوجوانان زیر 17 سال شهر تبریز در سال 1388
Abstract
براکسیسم یکی از انواع parasomnias است. Parasomnia های معمول در کودکان شامل 1- گرفتگی عضلات 2- دفع غیر ارادی ادرار 3- قولنج (درد حاد شکم) 4- آبریزش دهان 5- حرف زدن در خواب 6- راه رفتن در خواب می باشد(1). براکسیسم پتانسیل آسیب رساندن به سلامت دهان را از طریق آسیب به بافتهای دهان و دندان، دندان های ترمیم شده و پروتزهای دندانی دارد. مواد و روش کار: در این مطالعه مقطعی ،توصیفی- تحلیلی تعداد 500 دانش آموز 6 تا 17 سال از مدارس شهر تبریز انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. به این صورت که ابتدا مدارس براساس نواحی 5 گانه آموزش و پرورش به 5 ناحیه تقسیم شدند.سپس از هر ناحیه یک مدرسه پسرانه و یک مدرسه دخترانه به صورت تصادفی ساده انتخاب شده مورد مطالعه قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه تنظیمی و مشاهده صورت گرفت. پرسشنامه ها توسط دانش آموزان به منزل برده شد و توسط والدین تکمیل شد. سپس دوباره توسط دانش آموزان مزبور جمع آوری شد. همچنین معاینات لازم از دانش آموزان به عمل آمد. یافته ها: از بین 500 پرسشنامه جمع آوری شده در این مطالعه، 46%از دانش آموزان 6 تا 12 ساله و 54% آنها 12 تا 16 ساله بودند.94/2 %از آنها بومی بودند و تنها 37/2%از والدین تحصیلات دیپلم و بالاتر را داشتند.شیوع کلی براکسیسم در افراد زیر 17 سال تبریز 28% بود. بین خصوصیات دموگرافیک و شیوع براکسیسم ارتباط معنی داری به دست نیامد.53/5% از افراد دارای براکسیسم حداقل یکی از والدینشان سابقه براکسیسم داشت، درحالی که تنها در 11/9% از افراد فاقد براکسیسم این حالت دیده شد. بین تمامی عادات دهانی به جز تاریخچه استفاده از پستانک (p=0/063)و بروز براکسیسم ارتباط معنی دار وجود داشت.از بین تمامی موارد مربوط به تاریخچه سلامتی فرد تنها تولد توسط سزارین در بروز براکسیسم تاثیر نداشت(p=0/119) . بین مشکلات روانی (استرس و اضطراب بالا)و تمامی parasomnia ها وبراکسیسم ارتباط معنی دار یافت شد.همچنین تعداد دفعات کنترل فرد توسط والدین حین خواب در گزارش بیشتر براکسیسم در فرد موثر بود ،در حالی که مجاورت اتاق خواب والدین و فرد(p=0/26) یا وضعیت در اتاق خواب ها ( باز یا بسته بودن درها)p=0/23))در گزارش بیشتر براکسیسم در فرد توسط والدین تاثیر نداشت. بین مشکلات مفصل تمپورومندیبولار وبراکسیسم ارتباط معنی دار یافت نشد(p=0/68).ضمنا در این مطالعه 55% افراد دارای براکسیسم سایش قابل مشاهده ای را در دندان هایشان داشتند. نتیجه گیری: از آنجا که براکسیسم باعث مشکلات بسیاری در سیستم دندانی افراد می شود، مثل لقی دندان ها، ترک و شکستگی های دندانی، پاکت پریودنتال،TMD، سایش، درد عضلانی و سردرد، شناسایی میزان شیوع و سمپتوم ها(Symptom)و عوامل مرتبط با آن بسیار مهم و موثر هستند ؛ مثلاگ اگر در یک فرد تشخیص سریع براکسیسم شبانه داده شود ، با استفاده از روش هایی مثل night guard می توان از اثرات زیانبار آن کاست.