مقایسه روش های حفاظت چشم در طی جراحی های دهان-فک و صورت تحت بیهوشی عمومی

Abstract

خراش قرنیه شایع ترین مشکل و صدمه چشمی بدنبال بیهوشی عمومی میباشد. بیمارانی که تحت جراحی های فک و صورت قرار می گیرند در ریسک بیشتری از ابتلا به خراش قرنیه قرار دارند زیرا محل جراحی در نزدیکی چشم ها می باشد بنابراین، محافظت از چشم ها در طی جراحی های دهان و فک و صورت تحت بیهوشی عمومی یکی از اصول اساسی در درمان بیماران می باشد. مواد و روشها: این مطالعه از نوع مداخله ای دو سوکور بر 150 چشم از 75 بیماری که جهت اعمال جراحی دهان و فک و صورت به درمانگاه فک و صورت بیمارستان امام رضا تبریز مراجعه کرده بودند و جهت انجام عمل جراحی ناحیه فک تحتانی تحت بیهوشی عمومی قرار گرفتند صورت پذیرفته است. طول مدت جراحی 90-120 دقیقه در نظر گرفته شد. با توجه به معیارهای ورود و خروج، بیماران انتخاب شده و به طور تصادفی به 5 گروه مساوی 30 چشمی تقسیم شدند، یک پروتکل بیهوشی روتین و استاندارد برای همه بیماران اجرا شد و با توجه به اخذ رضایتنامه و موافقت بیمار قبل از عمل جراحی یکی از روشهای حفاظت چشم شامل بر استفاده از؛ 1 - نوار چسب به عنوان محافظ چشم، 2- پماد چشمی با پایه چربی به عنوان محافظ چشم، 3- هیدروژل چشمی به عنوان محافظ چشم، 4 - قطره اشک مصنوعی به عنوان محافظ چشم و 5- پوشش چشمی بیولوژیک (OPSITE) به عنوان محافظ چشم برای بیمار حین جراحی اعمال گردید. هر 5 روش توسط یک نفر اجرا شد و یک ساعت بعد از بهوش آمدن بیمار یک محقق وضعیت قرنیه را مورد بررسی قرار داد و خراش قرنیه به صورت صفر و یک ذکر شد و پرسش نامه بالینی نیز تکمیل ( صفر= خیر - یک = بله) شد. سپس داده های به دست آمده از مطالعه به وسیله آزمون آنو ا و(Anova) روشهای آماری توصیفی (فراوانی درصد آزمون رابطه مجذور کای) با استفاده از نرم افزارهای آماری 5/0 spss مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت (در این مطالعه مقدار p کمتر از 0/05 معنی دار تلقی گردید). یافته ها: یافته اصلی شامل بر یکسان بودن اثر هر 5 ماده در جلوگیری از ابتلا به خراش قرنیه بود بطوریکه هیچکدام از بیماران دچار خراش قرنیه نشدند . سوزش و خارش که خود می تواند نشان دهنده خراش قرنیه باشد در گروهها تفاوتی نداشت. همچنین احساس وجود جسم خارجی و التهاب ملتحمه نیز در گروهها وجود نداشت. با توجه به اینکه هر 5 روش ذکر شده در جلوگیری از خراش قرنیه موثر شناخته شده اند، سه ماده هیدروژل، قطره اشک مصنوعی و اپسایت می توانند بعنوان جایگزین نوار چسب هایپوآلرژن و پماد چشمی با پایه چربی که بطور روتین جهت جلوگیری از خراش قرنیه حین بیهوشی عمومی استفاده می گردند، معرفی شوند. در مورد راحتی و آرامش بیمار باید ذکر شود که در گروه چسب، کنده شدن مژه ها 6/7% و قرمزی پلک ها 10% گزارش شد و 13/3% تاری دید در گروه پماد چشمی با پایه چربی ذکر شد که از لحاظ آماری معنی دار است اما هیچکدام از عوارض ذکر شده در پرسشنامه بیماران در 3 گروه هیدروژل چشمی ، قطره اشک مصنوعی و اپسایت مثبت گزارش نشدند. نتیجه گیری: هر کدام از روش های اجرا شده در مطالعه حاضر بطور یکسانی از خراش قرنیه جلوگیری بعمل می آورند و با توجه به اینکه بطور روتین از نوار چسب هایپوآلرژن_که تناقض با استرلیتی ناحیه عمل دارد_ و پماد چشمی با پایه چربی استفاده می گردد، 3 ماده هیدروژل چشمی، قطره اشک مصنوعی و اپسایت می توانند بعنوان جایگزینی برای چسب و پماد چشمی با پایه چربی جهت حفاظت از چشم ها مطرح باشند. هنگامی که نیاز به کنترل و بررسی رفلکس مردمک وجود دارد میتوان از هیدروژل و قطره اشک مصنوعی استفاده کرد زیرا با استفاده از اپسایت این عمل مقدور نمی باشد.