ارزیابی عادات، آگاهی و مراقبت جویی زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر تبریز نسبت به بهداشت دهان و دندان در سال 1388

Abstract

تغییرات هورمونی در حاملگی زنان را مستعد التهاب لثه می کند. افزایش در متابولیسم استروژن و افزایش سنتز پروستاکلاندین ها توسط لثه از جمله عوامل م‌ثر در تغییرات لثه در دوران حاملگی می باشند. همچنین تغییر سطح استروژن و پروژسترون بر سیستم ایمنی، بر سرعت و ساختار تولید کلاژن اثر کرده و در نتیجه توانایی بدن در تعمیر و نگهداری بافت لثه را کاهش می دهد. این پژوهش به منظور بررسی عادات، دانش و مراقبت جویی زنان باردار نسبت به بهداشت دهان و دندان در شهر تبریز را نشان داد. این مطالعه یک مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی می باشد که طی سال 1388 در 8 مرکز بهداشتی درمانی شهر تبریز انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه را 200 زن باردار تشکیل می داد که جهت دریافت مراقبت های دوران بارداری به مراکز بهداشتی درمانی شهر تبریز مراجعه نمودند. بعد از این زنان از نظر میزان آگاهی، عادات و مراقبت جویی در مورد نحوه مراقبت از دهان و دندان انجام شود. در این مطالعه شهر تبریز به 8 خوشه تقسیم و از 108 مرکز بهداشتی درمانی شهر تبریز 8 مرکز بهداشتی به صورت خوشه ای انتخاب و از هر خوشه 25 مادر باردار که جهت مراقبت های دوران بارداری به مراکز فوق مراجعه نموده بودند، به صورت تصادفی انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه بود که به همراه مصاحبه انجام گردید. متغیرهای مستقل شامل سن، محل سکونت و میزان درآمد بودند و متغیرهای وابسته این مطالعه شامل میزان آگاهی، عادات رفتار زنان بودند. Validity پرسشنامه از طریق نظرات چهار نفر متخصص لثه س‌ال شد. ضمناگ‍ برای تعیین Reliability پرسشنامه از 15 نفر مادر باردار انجام و تست Retest و test انجام شد سپس تکرارپذیری پرسشنامه از طریق آزمون کرونباخ انجام گردید و اطلاعات جمع آوری شده بوسیله برنامه نرم افزار SPSS نسخه 14 انجام و از آزمون chi-square و Multiple Logistics Regression جهت ارزیابی معنی دار بودن روابط استفاده شد. سطح معنی دار p<0.05 تعریف گردید. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین سن مادران باردار 32 سال و 82/9% مادران شهرنشین 30/9% کارمند، 5% مادران باردار بی سواد و 30% تحصیلات دانشگاهی داشتند. میانگین تعداد فرزندان مادران 2/6 کودک، 84% مادران مورد مطالعه دندانهای خود را مسواک می زدند، 53/8% مادران مورد مطالعه از نخ دندان بعد از مسواک زدن استفاده می کردند. 21/1% مادران بعد از مسواک از دهان شویه استفاده می کردند. 3/5% مادران مورد مطالعه قبل از بارداری سیگار می کشیدند و 2/5% آنان در طی دوران بارداری هم سیگار مصرف می کردند. بیشترین منبع کسب آگاهی مادران در مورد بهداشت دهان و دندان توسط کتاب و رادیو تلویزیون بود.(36/2%) و 19/4% آنان توسط داندنپزشک آموزش دیده اند. نتایج مطالعه نشان داد که رابطه معنی داری بین میزان آگاهی مادران و رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت جدی وجود داشت. (p<0/03): ضمناگ‍ رابطه معنی داری بین میزان درآمد و رعایت بهداشت دهان و دندان وجود داشت(p<0/007). نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان می دهد هر چه سواد زنان باردار بیشتر بود میزان آگاهی آنان و همچنین دفعات مسواک زدن و دفعات استفاده از نخ دندان بیشتر می شود ضمناگ‍ هر چه درآمد خانواده بیشتر می شد استفاده از دهان شویه و نخ دندان پس از مسواک زدن بیشتر می شد. همچنین زنانیکه در شهر زندگی می کنند و یا آنهائیکه روستانشین بودند همه به یک اندازه مسواک می زدند.