بررسی آگاهی دندانپزشکان عمومی شاغل در مطب های شهر تبریز درباره بیماری سل در سال 1389

Abstract

سل (TB) یکی از قدیمیترین بیماریهای مزمن عفونی باکتریال قابل انتقال است که توسط مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (باسیل کخ) ایجاد میگردد. TB اگرچه عمدتا ریهها را درگیر میکند (سل ریوی) ولی قادر است تقریبا هر بافتی را از جمله پوست، غدد لنفاوی، پلور، دستگاه ادراری تناسلی، صفاق، روده، مغز و مننژ، مغز استخوان خون، مفاصل، چشم، حنجره و همچنین فضای داخل دهان را آلوده نماید. (سل خارج ریوی). TB به دلیل جایگاه هفتم در تهدید و بار جهانی بیماریها، با آلودگی فعلی دو میلیارد نفر در جهان و سالانه نه میلیون ابتلا به بیماری (هر ثانیه 4 نفر) و دو میلیون نفر مرگ (هر 10 ثانیه یک نفر) و درگیری فعالترین گروه سنی جامعه یعنی 15 تا 54 سالگی، نخستین بیماری است که از طرف سازمان بهداشت جهانی (WHO) یک اورژانس جهانی اعلام شد. دندانپزشکان طی دوران اشتغال علاوه بر بیماریهای عفونی HIV و HBV و HCV ممکن است با بیماران مبتلا به TB نیز مواجه شوند. مخزن عفونت سل: انسان بیمار، گاو بیمار و در موارد نادر موش صحرایی میباشد. میزان آگاهی آنها از این بیماری میتواند در تشخیص و کنترل عفونت متقاطع، و همچنین طرح درمان مناسب TB موثر باشد. هدف از این مطالعه سنجش آگاهی دندانپزشکان عمومی شاغل در مطبهای شهر تبریز در سال 1389 درباره TB بود. مواد و روشها: در این بررسی توصیفی-تحلیلی تعداد 240 نفر دندانپزشک (138 مرد و 102 زن) به ترتیب 58% و 42% با محدوده سنی 25 تا 52 سال و میانگین سن 7/534/1 که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند، از طریق پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفتند. پرسشنامه حاوی 18 پرسش سه گزینهای در مورد TB بود که در سه دست‌ 6 سوالی شامل اطلاعات عمومی (تعریف، تشخیص و پاتولوژی) داروها و تداخلات دارویی در TB و درمان و تدابیر دندانپزشکی TB قرار داشت. هر سوال یک گزینه نمیدانم نیز داشت. روایی محتوایی پرسشنامه توسط دو متخصص بیماری دهان و یک متخصص داخلی تایید شد. در سنجش آگاهی تعداد پاسخهای درست بدون در نظر گرفتن نمره منفی مد نظر قرار گرفت. از آزمونهای آماری Chi-square نوموگراف lawshes، آنالیز واریانس یک طرفه و ضرایب همبستگی Kendall و Pearson و independent sample t-test بر حسب شرایط برای آنالیز آماری با نرم افزار SPSS.13 استفاده شد. یافته ها: متوسط تعداد پاسخهای درست به سوالات عمومی TB 2/50/97 (از حداکثر6) و در مورد سوالات درمان و تداخلات دارویی TB 1/60/93 (از حداکثر 6) در مورد درمان و تدابیر دندانپزشکی TB 1/91/15 (از حداکثر 6) بود. نمره کلی (از حداکثر 18) بین 2 و 13 با میانگین 2/26 (فاصله اطمینان 0/95 6/3-5/7) قرار داشت. در تحلیل نهایی اگر چه تفاوت میزان آگاهی دندانپزشکان زن و مرد معنی دار نبود ولی با این حال دندانپزشکانی با دارا بودن رنج سنی بالاتر و سوابق فارغ التحصیلی بیشتر و تجربه و سابقه کار بیشتر نسبت به سایر همکاران خود از آگاهی بیشتری برخوردار بودند. نتیجه گیری: میزان آگاهی دندانپزشکان عمومی شاغل در مطبهای خصوصی شهر تبریز با کسب میانگین 30% از نمره آزمون تحقیق درباره بیماری TB ضعیف بود.