بررسی اثر استرس روانی بر روی بیان ژن های دخیل در ناهنجاری های فکی-صورتی و دندانی ازطریق مسیرهای پروتئینی Runx2 و CCAAT/enhancer-binding proteins در جنین موش صحرایی
چکیده
تکامل ساختارهای کرانیوفاسیال و دندانی، حاصل تعامل پیچیده بین ژن های تنظیم کننده و ساختاری با فاکتورهای محیطی شامل استرس پیش از تولد می باشد. استرس نه تنها باعث فعال شدن انواع مختلف سایتوکایین ها، فاکتورهای رشدی و هورمون ها شامل TNF، TGF-1 و گلوکوکورتیکوییدها می شود بلکه همچنین به طور همزمان باعث ساپرس یا فعال شدن مسیرهای تنظیم کننده ی ژنتیکی خاصی مثل Wnt/-catenin، RANKLو ERK/MAPK و در نتیجه اختلال در تنظیم ژن های مختلف دخیل در تکامل ساختارهای کرانیوفاسیال و دندانی می شود. در این مطالعه، این فرضیه مورد بررسی قرار می گیرد که استرس پیش از تولد می تواند بیان ژن های Runx2 و C/EBP و در نتیجه سطوح mRNA ی OC و DSPP، فراوان ترین پروتیین های ماتریکس خارج سلولی غیر کلاژنی استخوان و دندان، را سرکوب کند.مواد و روش ها: 48 عدد موش صحرایی Wistar ماده وارد این مطالعه شدند و پس از جفت گیری با یک موش نر، موش های باردار به دو گروه استرس و کنترل به طور تصادفی تقسیم شدند. موش های گروه استرس 3 بار در روز برای 45 دقیقه تحت بی حرکت سازی قرار گرفتند. Runx2، DSPP و OC هم در روز 14 و هم در روز 21 بارداری و C/EBP در روز 21 بارداری در جنین موش های هر دو گروه مورد بررسی قرار گرفتند. ایزولاسیون RNA وreal-time PCR انجام گرفت.یافته ها: سطوح mRNA ی Runx2 و C/EBP به طور معنی داری در جنین موش های بی حرکت سازی شده در مقایسه با جنین موش های گروه کنترل کاهش پیدا کرد (Runx2: روز 14، p<0.001 ; روز 21، p=0.001) (C/EBP: روز 21، p<0.001). هم چنین بیان ژن های OC و DSPP به طور معنی داری در پاسخ به استرس مهاری سرکوب شد (OC: روز 14، p=0.01 ; روز 21، p=0.004) (DSPP: روز 14، p=0.004 ; روز 21، p=0.03). نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که استرس سایکولوژیک پیش از تولد نقش مهمی در سرکوب بیان ژن های مرتبط با تکامل استخوان و دندان دارد.