مقایسه Counter-irritation وPrecooling توسط یخ یا refrigerantبا بیحسی مخاطی دربازخورد رفتاری و درد درک شده ناشی از تزریق بی حسی موضعی در دندانپزشکی کودکان

Abstract

مقدمه:درد ناشی از تزریق موضعی و نیاز به کنترل آن یک چالش همیشگی در دندانپزشکی کودکان محسوب شده بطوریکه تزریق های بی حسی دردناک بعنوان یکی از عوامل بسیار مهم درایجاد ترس و اضطراب از درمانهای دندانپزشکی میباشد. روش‌های مختلفی برای کاهش درد ناشی از تزریق موضعی دندانپزشکی پیشنهاد شده‌است که از این روش ها می توان به بیحسی مخاطی بنزوکایین، Counter-irritation،Precooling با استفاده از یخ و Precooling با استفاده از اسپری Refrigerant اشاره کرد.با توجه به این که تا کنون مطالعه ای در زمینه میزان درد درک شده ناشی از تزریق موضعی و نوع بازخورد رفتاری کودکان، با استفاده از روشهای بیحسی مخاطی بنزوکایین، Counter-irritation،Precooling با استفاده از یخ و Precooling با استفاده از اسپری Refrigerant انجام نشده‌ بود، در این مطالعه به مقایسه تأثیر این روش‌ها در کاهش درد و نوع بازخورد رفتاری کودکان در حین تزریق موضعی بیحسی پرداخته شد.مواد و روش ها:در این مطالعه 99 کودک 6 تا 10 سال به صورت تصادفی در سه گروه دسته‌بندی شدند که در هر گروه 33 بیمار مورد مطالعه قرار گرفتند. این مطالعه به صورت split-mouth بوده و بیمارانی که نیاز به درمان دندانپزشکی در ناحیه مولرهای شیری فک بالا با تزریق موضعی انفیلتره باکال هر دو طرف داشتند وارد مطالعه شدند. در گروه I، قبل از تزریق موضعی در یک سمت با استفاده از روش Counter-irritation توسط سر آینه دندانپزشکی و در سمت مقابل با استفاده از ژل بنزوکایین 20% (به مدت یک دقیقه قبل از تزریق) محل تزریق آماده شد. در گروه II، قبل از تزریق موضعی در یک سمت با استفاده از روش Precooling با یخ(به مدت یک دقیقه قبل از تزریق) و در سمت مقابل با استفاده از ژل بنزوکایین 20% (به مدت یک دقیقه قبل از تزریق) محل تزریق آماده شد. در گروه III، قبل از تزریق موضعی در یک سمت با استفاده از روش Precooling با اسپری Refrigerant (به مدت 5 ثانیه قبل از تزریق) بوسیله اپلیکاتور سر پنبه ای و در سمت مقابل با استفاده از ژل بنزوکایین 20% (به مدت یک دقیقه قبل از تزریق) محل تزریق آماده شد. تمامی مراحل فوق توسط یک درمانگر انجام شد. میزان درد درک شده و بازخورد رفتاری کودک حین تزریق، توسط فرد آموزش دیده برای استفاده از شاخص VAS pictorial و SEM ارزیابی شد. نتایج مطالعه با میانه، مینیمم و ماکسیمم ارایه شدند. جهت مقایسه میزان درد و نوع بازخورد رفتاری سه گروه Counter-irritation و یخ و اسپری Refrigerant در مقایسه با بنزوکایین با توجه به رتبه ای بودن داده ها و زوجی بودن مشخصات از تحلیل ناپارامتری Sign یا علامت استفاده شد، همچنین جهت مقایسه میزان درد و نوع بازخورد رفتاری در سه گروه Counter-irritation و یخ و اسپری Refrigerant با یکدیگر از آزمون کروسکال والیس استفاده شد. آنالیز آماری توسط نرم‌افزار SPSS.24 انجام شده و P<0.05 از لحاظ آماری معنیدار تلقی خواهد گردید.یافته ها:نتایج مطالعه نشان داد که کاهش میزان درد ناشی از تزریق(شاخص (VASبا روش بی حسی مخاطی توسط بنزوکایین به طور معنی داری نسبت به سه روش دیگر بیشتر بود(Counter-irritationp=0.011، Precooling با یخ p<0.001، Precooling با Refrigerantp<0.001). در مورد باز خورد رفتاری کودکان(شاخص SEM) روش بنزوکایین تفاوت معنی داری با روش Counter-irritation نداشت(p=1.00). ولی در مقایسه با روش های دیگر به طور معنی داری موثر تر بود(Precooling با یخ p=0.004،Precooling با Refrigerantp<0.001).همچنین بررسی دو به دوی روش ها نشان داد که:کاهش میزان درد ناشی از تزریق (شاخص(VAS در گروه Counter-irritation به طور معنی داری از دو روش دیگر بیشتر بوده است(در مقایسه با گروه یخ(p=0.021) و در مقایسه با گروه Refrigrant(p=0.017)).در مورد باز خورد رفتاری کودکان (شاخص SEM ) گروه Counter-irritation به طور معنی داری نسبت به دو روش دیگر موثرتر بوده است (در مقایسه با گروه یخ(p=0.049) و در مقایسه با گروه Refrigrant(p<0.001)).همچنین در مورد باز خورد رفتاری کودکان (شاخص SEM ) گروه یخ به طور معنی داری نسبت به گروه Refrigrant موثرتر بوده است(p=0.006).نتیجه گیری:میزان درد درک شده ناشی از تزریق در ناحیه باکال در روش بنزوکایین به صورت معنی داری کمتر از سه روش counter-irritation، یخ و اسپری refrigerant بوده و همچنین میزان درد درک شده در روش counter-irritation نسبت به دو روش یخ و اسپری refrigerant به طور معنی داری کمتر بود.در مورد بازخورد رفتاری کودکان روش بنزوکایین در مقایسه با counter-irritation تفاوت معنی داری نداشت، هر دو روش بنزوکایین و counter-irritation به طور معنی داری نسبت به دو روش دیگر (یخ و اسپری refrigerant ) در بازخورد رفتاری کودکان موثرتر بودند (کودکان رفتار آرامتری نشان دادند) و همچنین روش استفاده از یخ بازخورد رفتاری بهتری نسبت به روش اسپری refrigerant داشت.