مقایسه فاکتورهای سبب ساز(اتیولوژیک) در تشکیل سنگ های غدد بزاقی در بیماران مبتلا به سیالولیت و افراد غیر مبتلا به سیالولیت مراجعه کننده به بیمارستان امام رضا و دانشکده ی دندانپزشکی تبریز

Abstract

مقدمه: سنگ های غدد بزاقی یا سیالولیت ها ساختار های کلسیفیه منفرد یا متعددی هستند که در پارانشیم یا مجاری غدد بزاقی دیده می شوند. مکانیسم واقعی تشکیل سنگ های غدد بزاقی ناواضح است .فهم پاتوفیزیولوژی تشکیل سنگ شاید بتواند از شکل گیری سنگ و نیاز به پروسه های جراحی تهاجمی پیشگیری کند. بنابراین این مطالعه با هدف مقایسه فاکتورهای سبب ساز(اتیولوژیک) در تشکیل سنگ های غدد بزاقی در بیماران مبتلا به سیالولیت و افراد غیر مبتلا به سیالولیت مراجعه کننده به بیمارستان امام رضا و دانشکده ی دندانپزشکی تبریز طراحی و اجرا گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه ی موردی- شاهدی، پس از اخذ مجوز از کمیته اخلاق و هماهنگی با مسئولین مراکز آموزشی درمانی امام رضا و دانشکده ی دندانپزشکی تبریز ، به مدارک پزشکی این مراکز مراجعه شد و تمام پرونده های بیماران مبتلا به سیالولیت که از فروردین سال 90 تا خرداد ماه سال 95 به بخش بیماری های دهان و دندان و یا بخش گوش و حلق و بینی بیمارستان امام رضا مراجعه کرده بودند به صورت تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفت. برای گروه شاهد نیز پرونده ی بیماران مراجعه کننده به بخش درمانی فوق که فاقد سیالولیت بودند و از نظر سنی و جنسی با تک تک اعضای گروه مطالعه مطابقت داشتند مورد بررسی قرار گرفت. دو گروه مورد و شاهد از جهت استعمال سیگار و ابتلا به بیماری های سنگ کیسه ی صفرا وسنگ کلیه توصیف ومورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج مطالعه به روش آمار توصیفی و محاسبه ی میانگین ± انحراف معیار برای متغیرهای کمی و درصد فراوانی برای متغیرهای کیفی گزارش شده است. جهت مقایسه ی میزان مصرف سیگار و داشتن سنگ کلیه و سنگ کیسه ی صفرا در دو گروه افراد مبتلا به سیالولیت و افراد غیرمبتلا به سیالولیت ، آزمون کای اسکور و جهت بررسی متغیرهای کمی آزمون های تی مستقل و یومن ویتنی مورد استفاده قرار گرفته اند.این نتایج با استفاده از نرم افزار آماری spss 17 محاسبه شده و سطح معناداری در این مطالعه p<0.05 تلقی گردیده است. یافته ها:در هر گروه مورد و شاهد 80 بیمار مورد مطالعه قرار گرفتند. 53 نفر مرد و 27 نفر زن به عنوان کیس وارد مطالعه شدند. 2/96% سیالولیت ها در غده ی ساب مندیبولار یافت شدند.8/78% سیالولیت ها منفرد بودند. در 26 نفر (5/32%) از افرادی که سابقه ی ابتلا به سیالولیتیازیس داشته اند و مورد عمل جراحی خارج کردن سنگ قرار گرفته بودند، استعمال سیگار مشاهده می شد؛ در حالی که این تعداد در افرادی که به دلایلی غیر از سیالولیتیازیس به دانشکده ی دنداپزشکی تبریز مراجعه کرده بودند، 19 نفر (8/23%) شمارش شده است.. در میان افراد گروه مبتلا به سیالولیتیازیس ،2 نفر(5/2%) سابقه ی ابتلا به سنگ کلیه را ذکر کرده بودند ولی از افراد گروه کنترل که فاقد سیالولیت بودند 4 نفر (5%) سابقه ی ابتلا به سنگ کلیه داشتند. تنها در 1 نفر (2/1%) از افرادی که تحت عمل جراحی خارج کردن سنگ های غده ی بزاقی قرار گرفته بودند، سابقه ی ابتلا به سنگ کیسه ی صفرا در پرونده شان ثبت شده بود و هیچ یک از افراد گروه کنترل سابقه ی داشتن سنگ کیسه ی صفرا را ذکر نکرده بودندجهت بررسی وجود اختلاف تعداد سنگ غده بزاقی بین افراد سیگاری و غیر سیگاری از آزمون کای دو استفاده شد که نتایج نشان داد اختلاف آماری معناداری وجود ندارد .جهت بررسی اختلاف سایز سنگ غده ی بزاقی بین افراد سیگاری و غیر سیگاری با توجه به نرمال نبودن توزیع سایز در گروهها، با استفاده از آزمون یو من ویتنی مشاهده شد اختلافی بین این مقادیر وجود ندارد. نتیجه گیری: طبق آنالیزهای آماری انجام شده در مطالعه ی ما تشکیل سنگ های غدد بزاقی با استعمال سیگار یا سابقه ی ابتلا به سنگ کلیه و سنگ کیسه ی صفرا در ارتباط نبوده است.همچنین تعداد و اندازه سنگ های بزاقی نیز تحت تاثیر استعمال سیگار قرار نگرفته اند.