بررسی فراوانی 10 ساله کیست پری اپیکال و تنوع نماهای هیستوپاتولوژیک در ضایعات تشخیص داده شده در بخش پاتولوژی دانشکده دندانپزشکی تبریز (1394-1384)
Abstract
کیست پری اپیکال از جمله ضایعات فکی شایعی است که گاهی رفتار تهاجمی داشته و به اندازه های بزرگ می رسد. درمان کیست پری اپیکال مانند پری اپیکال گرانولوما، درمان ریشه دندان عامل ایجاد آن است. کیست پری اپیکال شایع ترین کیست حفره ی دهان در دنیا است اما با این وجود اطلاعات آماری (اطلاعات دموگرافیک و هیستوپاتولوژیک) چندانی راجع به این کیست (بویژه در کشورمان ایران) موجود نیست.روش اجرا: بدین منظور پرونده های بیماران مبتلا به کیست پری اپیکال در بایگانيِ بخش آسیب شناسی دانشکده دندانپزشکی تبریز در حد فاصل سال های 1394-1384 (50 مورد) مورد بررسی قرار گرفت و اطلاعات دموگرافیک (سن، جنس و محل ضایعه) و اطلاعات هیستوپاتولوژیک نمونه ها در چک لیستِ تهیه شده ثبت گردید؛ سپس داده های مستخرج، با بهره گیری از روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS (نسخه 13) مورد تحلیل قرار گرفت و در پایان، نتایج تحلیل آماری به صورت شاخص های آماری (جداول و نمودار) ارائه گردید.یافته ها: در طی دوره 10 ساله ی بررسی، از پرونده 50 بیمار مورد مطالعه 28 مورد (56%) مرد و 22 مورد (44%) زن بودند. محدوده سنی بیماران مورد مطالعه، 62-8 سال بود. این کیست در دهه سوم زندگی بیشتر دیده می شود. در 26 مورد از مبتلایان به کیست پری اپیکال (52%) ماگزیلا و در 24 مورد (48%) درگیری مندیبل گزارش گردید. این نتایج نشانگر شانس بالاتر فک پایین نسبت به فک بالا جهت ابتلا به کیست پری اپیکال است. مکان ضایعه در 15 مورد (30%) از بیماران قدام، در 25 مورد (50%) خلف و در 10 مورد (20%) از بیماران دارای ضایعات گسترده در فکین گزارش گردید. بررسی های هیستوپاتولوژیک بدست آمده نیز نشان داد که ویژگی " اپی تلیوم سنگفرشی مطبق" با درصد فراوانی 100% در تمامی کیست های پری اپیکال تحت بررسی وجود دارد و در مقابل ویژگی "راشتون بادی" در هیچ یک از کیست های تحت بررسی یافت نمی شود.نتیجه گیری: به طور کلی در مطالعه حاضر از نظر یافته های دموگرافیک، کیست پری اپیکال در مردان شایع تر از زنان بود و در فک بالا و نیز در دهه ی سوم زندگی بیشتر بروز کرده بود. همچنین از نظر یافته های هیستوپاتولوژیک، ویژگی های " اپی تلیوم سنگفرشی مطبق"، " اگزوسیتوز" و " اسپونژیوزیس" در غالب کیست های پری اپیکال مشاهده گردید و در مقابل ویژگی "راشتون بادی" کمترین فراوانی را نشان دادند.