بررسی وجود حباب (void) در پلاگ آپیکالی Mineral trioxide aggregate با استفاده از تکنیک تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی و رادیوگرافی دیجیتال و رادیوگرافی آنالوگ

Abstract

سیل مناسب آپیکالی جهت موفقیت درمان ریشه بسیار مهم می باشد. وجود حباب بین ماده و دیواره های کانال ریشه از جمله فاکتورهای مخاطره آمیز این سیل می باشد. روش های متعددی جهت ارزیابی حباب های موجود در پرکردگی کانال ریشه وجود دارد. هدف از این مطالعه مقایسه روشهای تصویربرداری کامپیوتری با اشعه ی مخروطی، رادیوگرافی پری اپیکال دیجیتال و رادیوگرافی آنالوگ در تعیین کیفیت پلاگ آپیکالی MTA می باشد.مواد و روش ها: برای انجام این مطالعه ی آزمایشگاهی 32 عدد دندان انسیزور فک بالای انسان انتخاب شده، پس از اینسترومنت کانال و شبیه سازی مدل آپکسی فیکاسیون(دندان با آپکس باز) در نیمی از نمونه ها MTA به عنوان پلاگ آپیکالی به روش دستی با پک پنبه مرطوب به صورت متراکم قرار گرفت. در نیمه دیگر نمونه ها قبل از پک کردن یک سوزن به قطر 4/0 mm بین حد فاصل MTAو دیواره کانال جهت بازسازی فضای خالی(void) قرار گرفت. از همه نمونه ها تصاویر CBCT (Cone beam Computed Tomography، تصویربرداری با اشعه مخروطی) و رادیوگرافی پری اپیکال دیجیتال و رادیو گرافی معمولی تهیه شد. سپس تصاویر ضبط شده توسط یک رادیولوژیست و یک اندودنتیست از لحاظ وجود یا عدم وجود Void تفسیر شدند. در نهایت میزان دقت سه روش فوق در تعیین void پلاگ آپیکالی MTA با استفاده از آزمون Chi square تعیین شد. یافته ها: نتایج به دست آمده از مقایسه ی سه نوع تکنیک تصویربرداری آنالوگ، پری اپیکال دیجیتال و CBCT در گروهی که MTA به صورت کامل پک شده بود(گروه A ) نشان میدهد که 18.7 درصد نمونه های بررسی شده توسط روش پری اپیکال دیجیتال دارای حباب می باشد، که این رقم در روش انالوگ برابر با 5.37 درصد و در روش CBCT برابربا 8.43 درصد می باشد. آزمون کای اسکوار با توجه به سطح معناداری مطالعه (p<0.05)، اختلاف معنی داری را در سه تکنیک نشان میدهد به طوری که تشخیص حباب های ریز در روش CBCT نسبت به دو روش دیگر بهتر بوده و همچنین در روش آنالوگ بهتر از پری اپیکال دیجیتال می باشد(p=0.037).نتایج به دست آمده از مقایسه ی سه نوع تکنیک تصویربرداری آنالوگ، پری اپیکال دیجیتال و CBCT در گروهی که در داخل MTA به صورت مصنوعی Void ایجاد شده بود(گروه B ) نشان میدهد که 94 درصد نمونه های بررسی شده توسط روش پری اپیکال دیجیتال دارای حباب می باشد، که این رقم در روش انالوگ برابر با 81.3 درصد و در روش CBCT برابر با 81.3 درصد می باشد. آزمون کای اسکوار با توجه به سطح معناداری مطالعه (p<0.05) اختلاف معنی داری را در وجود حباب در سه روش نشان می دهد به طوری که رادیوگرافی پری اپیکال دیجیتال در تشخیص حباب های درشت بهتر از دو روش دیگر بوده و همچنین قدرت تشخیصی رادیوگرافی آنالوگ و CBCT با هم برابر می باشد(p=0.034).نتیجه گیری: تکنیک تصویربرداری CBCT در تشخیص حباب های کوچک بهتر از رادیوگرافی آنالوگ بوده و هر دو بهتر از رادیوگرافی پری اپیکال دیجیتال می باشند، که می تواند دلایلی از جمله سه بعدی بودن روش تصویر برداری CBCT نسبت به دوبعدی بودن تکنیک های آنالوگ و دیجیتال داشته باشد.تفاوت معنی داری بین سه تکنیک آنالوگ ، پری اپیکال دیجیتال و CBCT در تشخیص حباب های درشت در پلاگ آپیکال MTA مشاهده شد، به طوری که تکنیک رادیوگرافی پری اپیکال دیجیتال دقت تشخیصی بیشتری نسبت به دو تکنیک دیگر داشت. همچنین تکنیک CBCT و آنالوگ دارای قدرت تشخیصی برابری نسبت به حباب های درشت بودند. دلیل وجود تفاوت در این تکنیک ها می تواند به علت تفاوت های آن ها در فرایند ظهور و همچنین ت فاوت در میزان دوز اشعه ی مورد استفاده در آن ها باشد.