مقایسه ی زمان بقا و رضایت مندی بیماران تحت درمان ارتودنسی از ریتینرهایHawley و Vacuum-formed - بررسی بالینی تصادفی شده

Abstract

حفظ نتایج حاصل از درمان ارتودنسی و نگهداری دندانها در موقعیت تصحیح شده، یکی از بزرگترین چالشها در ارتودنسی می باشد. برای یافتن بهترین استراتژی نگهداری دندانها در موقعیت جدید پس از درمان ارتودنسی وپرهیز از ریلپس، تلاش های زیادی صورت گرفته که حاصل این تلاش ها، معرفی ریتینرهای ثابت و متحرک مختلف بوده است. از آنجا که اغلب ارتودونتیستها یک دوره استفاده تمام وقت از ریتینر را تجویز و تداوم پاره وقت ریتنشن در تمام مدت زندگی را پیشنهاد می کنند، بنابراین دوام و بقای ریتینر اهمیت به سزایی می یابد. از سوی دیگر، با توجه به این که میزان همکاری بیمار در استفاده از ریتینرهای متحرک، نقش اساسی در موفقیت ریتنشن دارد، رضایت مندی بیماران به عنوان یک فاکتور مؤثر در ریتنشن مطرح است. هدف از انجام این مطالعه، مقایسه ی زمان بقا و رضایت مندی بیماران از سه نوع ریتینرHawley و Vacuum- Formed (VF)با ضخامتهای 1 و 5/1 میلی متر در مدت شش ماه می باشد. مواد و روش اجرا: در این مطالعه ی کلینیکی تصادفی شده 152 بیمار وارد مطالعه شده و در سه گروه قرار گرفتند. در فواصل زمانی یک، سه و شش ماه پس از تحویل ریتینر، ویزیت بیماران انجام شده و شکستگی، گم شدن، پرفوریشن موضعی و تغییر رنگ ریتینر از دید کلینیسین به عنوان وقایع نشان دهنده شکست (failure) ثبت شدند. جهت ارزیابی رضایت مندی بیماران در بازه های زمانی یک، سه و شش ماه پرسشنامه هایی توسط بیماران تکمیل گردید. از تست دقیقFisher برای تحلیل داده های مربوط به زمان بقا و از آزمون Kruskal-Wallis و Mann-Whitney جهت بررسی رضایت مندی بیماران استفاده شد. هم چنین برای بررسی تغییر در رضایت مندی بیماران از هر ریتینر در سیر زمان از آزمون Friedman و Wilcoxon استفاده شد.نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که یکی از علل اصلیfailure ریتینرها در مدت شش ماه، شکستگی آنهاست. میزان شکستگی در ماه اول در ریتینرVF با ضخامت 1 میلی متر، 20% ، ریتینر VF با ضخامت 5/1 میلی متر، 5/4% بود و در ریتینر Hawley شکستگی دیده نشد. این اختلاف ها در هر سه بازه زمانی بین ریتینرHawley و VF از لحاظ آماری معنی دار بود اما شکستگی ریتینرهای VF با ضخامت 1 و 5/1 میلی متر فقط در ماه اول اختلاف آماری معنی داری داشت. بالاترین میزان شکستگی در ماه ششم مربوط به ریتینر VF با ضخامت 1 میلی متر بود که 2/41% گزارش شد. از نظرمیزان گم شدن ریتینر و میزان تغییر رنگ از دید کلنیسین تفاوت آماری قابل ملاحظه ای بین ریتینرهای مورد بررسی در هیچ یک از بازه های زمانی وجود نداشت. میزان پرفوریشن در ریتینر VF با ضخامت 1 میلی متر بیشتر از VF یا ضخامت 5/1 میلی متر بود و این اختلاف در ماه سوم و ششم از لحاظ آماری معنی دار بود. در مدت مطالعه در ریتینر نوع Hawley پرفوریشنی دیده نشد. در مدت زمان یک ماه پس از تحویل ریتینر 18 درصد از بیماران دارای ریتینر Hawley، 8/8 درصد از بیماران دارای ریتینر VF با ضخامت 5/1 میلی متر و 4/8 درصد از بیماران دارای ریتینر VFبا ضخامت 1 میلی متر دشواری در صحبت کردن را اظهار کردند. اختلاف های ذکر شده در ماه اول بین ریتینرهای Hawley و VF با ضخامت 1 میلی متر همچنین Hawley و VF با ضخامت 5/1 میلی متر از لحاظ آماری معنی دار بود در حالی که در مقایسه ریتینرهای VF با یکدیگر این اختلاف معنی دار نبود. در دو بازه ی زمانی دیگر اختلاف معنی داری در هیچ یک از گروهها دیده نشد.در زمینه ی راحتی تمیز کردن، زیبایی ظاهری و عادت کردن به ریتینر به عنوان معیاری جهت ارزیابی رضایت مندی بیماران اختلاف معنی داری بین گروهها در هیچ یک از بازه های زمانی وجود نداشت. در ماه ششم 3/35 درصد از بیماران دارای ریتینر Hawley، 7/16درصد از بیماران گروه VF با ضخامت 5/1 میلی متر و 2/61 درصد از بیماران گروه VF با ضخامت 1 میلی متر تغییر رنگ نامطلوب ریتینرها گزارش کردند. این اختلاف بین ریتینرهای VF با ضخامت 1 میلی متر و VF با ضخامت 5/1 میلی متر همچنین بین ریتینر Hawley و VF با ضخامت 1 میلی متر، از لحاظ آماری معنی دار بود در حالی که اختلاف معنی داری بین ریتینر VF با ضخامت 5/1 میلی متر و Hawley وجود نداشت. در زمینه تغییر رنگ ریتینرها در ماه اول و سوم اختلاف معنی داری بین هیچ یک از گروه ها دیده نشد. نتیجه گیری: از آنجا که از نظر راحتی تمیز کردن، زیبایی ظاهری، عادت کردن به ریتینر و راحتی در صحبت کردن (به جز در ماه اول) بین ریتینر Hawley و VF تفاوت قابل ملاحظه ای وجود نداشت، همچنان می توان براساس نظر بیمار هر یک از این دو نوع ریتینر را تجویز نمود. اما با توجه به اینکه ریتینر VF با ضخامت 1 میلی متر در مدت شش ماه بیشترین میزان شکستگی را داشت، پس ریتنیر VF با ضخامت 5/1 میلی متر می تواند گزینه ی بهتری باشد.