بررسی فیتوشیمیایی گیاه zygophyllum fabago و ارزیابی اثرات آنتی اکسیدانی عصاره های آن

Abstract

مقدمه : گیاه( zygphyllum fabagoقیچ لوبیایی) از خانواده اسپند، گیاهی است پایا، علفی ، بی کرک و ایستاده به ارتفاع نیم تا یک متر که دارای برگهای دو برگچه ای واژتخم مرغی و گلهای پنج پر و میوه کپسول استوانه ای چند خانه ای با دانه های متعدد می باشد. این گیاه در ایران نواحی شمال ، آذربایجان (تبریز، خوی و ارومیه) و نواحی مرکزی ایران یافت می شود. درطب سنتی ایران از این گیاه به عنوان ضد کرم ، ضد انگل ، مسهل و ملین استفاده می شود. اهداف : هدف از پژوهش حاضر شناسایی ترکیبات شیمیایی عمده موجود در عصاره ها و ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی آنها می باشد.روش کار و مواد مورد استفاده : ابتدا گیاه مورد نظر از محوطه دانشگاه علوم پزشکی تبریز جمع آوری و پس از شناسایی نمونه هرباریومی آن در هرباریوم دانشکده داروسازی نگهداری گردید. ریشه گیاه در سایه و در دمای آزمایشگاه خشک شد به منظور عصاره گیری 200 گرم پودر ریشه گیاه توسط دستگاه سوکسله با حلالهای nهگزان ، دی کلرومتان و متانول عصاره گیری شد. مقدار 15 گرم عصاره خشک دی کلرومتانی به روش VLC و با استفاده از درصدهای مختلف اتیل استات در n هگزان ( 2 ، 4 ، 6 ، 8 ، 10 ، 20 ، 40 ، 60 ، 80 ، 100)فراکسیونه شد. مواد موجود در فراکسیون 60 آن به وسیله کروماتوگرافی ستونی جداسازی گردید.سپس مقدار 2 گرم (2*)از عصاره خشک متانولی توزین و با استفاده از Seppak ODS به وسیله مخلوطهای 20 ، 40 ، 60 ، 80 ، 100 متانول در آب فراکسیونه شد. این فاکسیونها توسط HPLC مورد جداسازی قرار گرفتند و در نهایت ترکیبات جدا شده توسط روشهای اسپکتروسکوپی UVو NMR مورد شناسایی قرار گرفتند . سنجش فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه با استفاده از ماده2 و2دی فنیل پارا 1 پیکریل هیدرازیل (DPPH) بر روی عصاره های هگزانی ، دی کلرومتانی و متانولی ریشه گیاه انجام شد. نتیجه گیری و بحث و بررسی :با استفاده از HPLC پره پراتیو از فراکسیون های 20 و 60 عصاره متانولی ریشه این گیاه پنج ترکیب جداسازی شد که ساختمان آنها توسط 1H,13CNMRو اسپکتروسکوپی UVشناسایی گردید. این ترکیبات عبارتند از2) BDglucopyranosyl(1B3) arabinopyranosyl 1)Kaempferol 8prenyle 3oB (21)(2,4dia 3) یک آلکالوئید دارای ساختمان ایندولی4) دوساپونین تری ترپنی برسی فعهالیت آنتی اکسیدانی عصاره های مختلف ریشه گیاه نشان داد که عصاره دی کلرومتانی فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری نسبت به سایر عصاره های گیاه دارد