بررسی اثر آنتی اکسیدانی و ترکیبات شیمیایی گیاه Fumaria parviflora

Abstract

گیاه ( Fumaria parvifloraشاهتره) گیاهی است یکساله،علفی با برگ های سبز متمایل به آبی یا سبز مات که دارای بریدگی های ظریف انگشتی است و دارای گل های صورتی متمایل به ارغوانی که در ایران در مناطق مازندران،گیلان،آذربایجان، تهران وکرمان یافت می شود. بخش دارویی این گیاه را اندام های هوایی تشکیل می دهد.در طب سنتی ایران از این گیاه در ناراحتی های پوستی،تحریک عمل کبد و کیسه صفرا ،تحریک اشتها و به عنوان تصفیه کننده خون استفاده می شود.با توجه به فراوانی و پراکنندگی وسیع این گیاه در آذربایجان ومصرف آن در خارش های پوستی در این پژوهش سعی شده است که ترکیبات شیمیایی گیاه شناسایی شوند. از طرف دیگر با توجه به مصارف سنتی گیاه در موارد ذکر شده فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه مورد ارزیابی گرفته است.ابتدا گیاه مورد نظر از اطراف شهر تبریز جمع آوری شد و پس از تهیه نمونه هربایومی،توسط آزمایشگاه فارماکوگنوزی دانشکده داروسازی و نیز توسط دانشکده علوم طبیعی دانشگاه تبریز شناسایی گردید. اندام های هوایی گیاه در سایه و در دمای آزمایشگاه خشک شد به منظور عصاره گیری 200 گرم پودر اندام های هوایی گیاه توسط دستگاه سوکسوله با حلال های ان هگزان، دی کلرو متان و متانول عصاره گیری شد. مقدار 2 گرم عصاره خشک متانولی و توزین و به روش SPE توسط SEPpak ODS به وسیله متانول 20 ، 40 ، 60 ، 80 و 100 فراکسیونه شد. علاوه بر این از 150 گرم پودر گیاه، عصاره هیدروالکلی توسط متانول 70 و به روش ماسیراسیون تهیه شده و پس از تبخیر متانول توسط اواپوراتور،عصاره آبی حاصل توسط حلال های کلروفرم، اتیل استات و ان بوتانول اشباع از آب دکانته شده و عصاره های حاصل خشک گردید. سپس مقدار 2 گرم عصاره خشک بوتانولی توزین و با استفاده از کارتریج Seppak ODS و متانل 10 ، 20 ، 40 ، 60 ، 80 و 100 فراکسیونه شد. این فراکسیون ها توسط HPLC مورد جداسازی قرار گرفتند و در نهایت ترکیبات جدا شده توسط روش های اسپکتروسکوپی UV و NMR مورد شناسایی قرار گرفتند.آلکالوئیدهای گیاه نیز به روش Saua و همکاران استخراج شدند و عصاره حاصل با حلال دی کلرومتان استخراج و عصاره دی کلرومتانی بدست آمده با اواپوراتور خشک گردید سنجش فعالیت آنتی اکسیدانی با استفاده از ماده2 و 2دی فنیل پیکریل هیدرازیل(DPPH)، بر روی تمامی عصاره های این گیاه انجام شد. با استفاده از HPLC پره پراتیو از فراکسیون های 40 و 60 عصاره متانولی این گیاه، دو ترکیب جدا شد که ساختمان آنها توسط H NMR 1و اسپکتروسکوپی UV شناسایی گردید.وبر اساس نتایج حاصل یک ترکیب ساختمان کومارینی و یک ترکیب ساختار فلاونوئیدی دارد.این ترکیبات عبارتند از7:1 o گلوکوزیل کومارین 4:2 متوکسی3 روتینوزیل کامفرول بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های مختلف گیاه نشان داد که عصاره متانولی 70 و عصاره بوتانولی و اتیل استاتی فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری نسبت به سایر عصاره ها دارند.